بررسی تاثیر قیمت دلار و طلا بر بورس + عوامل موثر بر بورس

محمد حسن زاده27/06/2023

0 40 خواندن این مطلب 8 دقیقه زمان میبرد

بازار سهام ایران که با نام بورس اوراق بهادار تهران (TSE) نیز شناخته می‌شود، بخشی جدایی ناپذیر از بخش مالی کشور است.

این بازار مانند هر بازار سهام دیگری، تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند روندهای اقتصادی جهانی، رویدادهای ژئوپلیتیکی (رویدادهای سیاسی – جغرافیایی) و تغییرات در ارزش کالاهایی مانند طلا و دلار آمریکا قرار دارد.

تأثیر نوسانات دلار بر بازار بورس بسیار قابل توجه است، زیرا ما به شدت به کالاها و خدمات وارداتی متکی هستیم. اقتصاد کشور به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های آمریکا بر صنعت صادرات نفت با نرخ بالای تورم و کاهش ارزش پول دست و پنجه نرم می‌کند که بر ذخایر ارزی و نرخ ارز تأثیر گذاشته است.

هدف این مقاله بررسی تاثیر قیمت دلار و طلا بر بازار بورس و سایر عوامل مؤثر بر بازدهی آن است؛ زیرا طلا و ارز دو عامل مهمی هستند که بر بازار مالی تأثیر می‌گذارند. نوسانات ارزش طلا و دلار پیامدهای گسترده‌ای برای بخش‌های مختلف و شاخص‌های اقتصادی دارد. به این ترتیب، سرمایه گذاران و تحلیلگران به طور مداوم بر این متغیرها نظارت می‌کنند تا جهت بازار سهام را بسنجند.

1- تاثیر دلار بر بورس چیست؟ – تاثیر قیمت دلار و طلا

دلار آمریکا یک ارز غالب در اقتصاد جهانی است و با نوسان آن در برابر ریال می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر بازار بورس بگذارد. در ایران، عمده تجارت بین‌الملل با دلار انجام می‌شود، به این معنی که تغییر ارزش دلار می‌تواند بر صادرکنندگان و واردکنندگان در کشور تأثیر بسزایی داشته باشد. نوسانات دلار همچنین می‌تواند بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ایران که در بحبوحه مشکلات اقتصادی برای کشور حیاتی بوده است، تأثیر بگذارد.

در رابطه با تأثیر قیمت دلار بر بورس باید شرکت های پذیرفته شده در بورس را به دو دسته کلی تقسیم کنیم.

1- شرکت هایی که مواد اولیه آن‌ها از داخل ایران تأمین می‌شود و محصولات تولیدی نیز در داخل ایران به فروش می‌رسد.

2- شرکت هایی که مواد اولیه وارداتی دارند یا محصول نهایی صادرات می‌شود.

تاثیر دلار بر بورس چیست

1- بررسی تأثیر قیمت دلار بر سهام غیر دلاری

این دسته از سهام که مواد اولیه آن‌ها در ایران تولید می‌شود و کاملاً مستقل از واردات هستند، از طرفی محصول نهایی آن‌ها نیز در ایران به فروش می‌رسد، وابستگی چندانی به نرخ دلار و نوسان‌های آن ندارند. در واقع صحیح‌تر است که گفته شود رابطه مستقیمی بین تغییر نرخ دلار و قیمت سهام این شرکت‌ها وجود ندارد؛ اما رابطه غیر مستقیم وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم.

ذکر این نکته ضروری است که با افزایش نرخ دلار، از آنجایی که سطح کلی قیمت تمامی کالاها نهایتاً افزایش خواهد یافت؛ بنابراین محصول نهایی این شرکت‌ها نیز افزایش قیمت خورده و باعث افزایش سودآوری شرکت می‌شود.

شاید با خود بگویید که درست که محصول نهایی گران‌تر فروخته می‌شود؛ اما از طرفی قیمت مواد اولیه نیز با افزایش قیمت مواجه خواهد شد. بله این تحلیل درستی است؛ با این حال کامل نیست.

به عنوان مثال یک شرکت مواد اولیه خود را بسته ای 100 هزار تومان خریداری می کند و 100 هزار تومان هم هزینه کارگر می کند و در نهایت محصول خود را 500 هزار تومان به فروش می رساند یعنی بابت هر بسته 300 هزارتومان سود کرده، طی شش ماه تورم 10 درصدی به کالا و 5 درصدی به خدمات تعلق می گیرد اکنون مواد اولیه را 110 هزارتومان می خرد و خدمات را 105 هزارتومان پرداخت می کند و کالا نهایی را 550 هزار تومان می فروشد اکنون سود ان شرکت چقدر است؟ خب 110 هزارتومان بابت مواد اولیه به علاوه 105 هزارتومان بابت خدمات می شود 215 هزارتومان و کالا نهایی هم که 10 درصد تورم داشته 550 هزارتومان توسط شرکت عرضه می شود که منهای 215 هزار تومان هزینه های اولیه میشود 335 هزارتومان سود شرکت که معادل 11.6 درصد افزایش درامد داشته!!! بله حتی درامد یک شرکت با تورم از تورم هم بیشتر رشد می کند. چرا؟

چون هزینه تولیدی یک شرکت صرفاً هزینه خرید مواد اولیه نیست، حقوق کارمند و کارگر نیز جزئی از آن است که این مورد هیچ‌گاه متناسب با افزایش نرخ دلار، افزایش نمی‌یابد. از طرفی کارخانه‌ها همیشه انباری از مواد اولیه دارند که پیش‌تر با قیمت دلار ارزان‌تر خریده‌اند.

با توضیحات بالا متوجه شدیم به طور غیر مستقیم با افزایش نرخ دلار، قیمت سهام این شرکت‌ها در طول زمان افزایش خواهد یافت.

در این نوشته در حال بررسی تاثیر قیمت دلار و طلا بر بازار بورس هستیم.

2- بررسی تأثیر قیمت دلار بر سهام دلاری

در این گروه باز دو دسته شرکت وجود دارد. 1- شرکت هایی که محصول نهایی خود را صادر می‌کنند. 2- شرکت هایی که مواد اولیه یا کالای اولیه آن‌ها وابسته به واردات است.

در حالت اول کاملاً مشخص است که با افزایش نرخ دلار، شرکت محصول خود را با دلار گران‌تر خواهد فروخت؛ بنابراین سودآوری خیلی بیشتری خواهد داشت که منجر به افزایش قیمت سهام شرکت می‌شود. گاهی این تأثیرات بلافاصله است و گاهی در بازه زمانی طولانی‌تر شاهد اثر آن هستیم.

علاوه بر این، ارزش دلار بر قیمت محصولاتی که از خارج از کشور خریداری می‌شود، اعم از مواد اولیه و کالاها، تأثیر می‌گذارد. هنگامی که دلار در برابر ریال تقویت می‌شود، هزینه واردات افزایش یافته و خرید کالا از بازارهای خارجی گران‌تر می‌شود.

در نتیجه، شرکت هایی که به واردات متکی هستند با هزینه‌های بالاتری روبرو خواهند شد که به نوبه خود بر قیمت سهام آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد.

اما اگر تنها از همین زاویه به موضوع نگاه کنیم اشتباه است چون در کشورایران حدودا ماه به ماه دلار افزایشی است پس این نوع شرکت های باید ورشکست کنند اما اینگونه نیست چرا؟ چون در ابتدا که مواد اولیه همراه با دلار افزایش پیدا می کنند این چنین شرکت هایی شروع به سوددهی کمتر می کنند اما بعد از گذشت زمانی انها هم مجدد قیمت نهایی کالا خود را افزایش می دهند تا به سوددهی قبلی خود دست یابند.

شایان ذکر است که سیاست های اقتصادی و مداخله دولت در بازار تأثیر بسزایی بر نحوه واکنش بورس به نوسانات دلار دارد.

چون اگر دولت با قیمت گذاری دستوری جلوی افزایش قیمت یک کالا را بگیرد می تواند منجر به سوددهی غیر منطقی یک شرکت یا منجر به ضرردهی شرکت دیگری شود.

مجموعه همیار کریپتو با هدف کمک به هم وطنان برای کسب درآمد از بازارهای مالی در مشهد تأسیس شد. این مجموعه بهترین استراتژی معاملاتی برای ترید در بازارهای مالی؛ مانند آموزش جامع ارز دیجیتال و آموزش فارکس را در دوره‌های خود آموزش می‌دهد تا بتوانید از این بازارها درآمد دلاری کسب کنید.

در ادامه مقاله «تاثیر قیمت دلار و طلا بر بورس چگونه است؟» به بررسی تأثیر نوسانات طلا بر بازار بورس می‌پردازیم.

2. تاثیر نوسانات طلا بر بازار سهام چیست؟

طلا یک دارایی منحصربه‌فرد است که نوسان قیمت آن به طور مستقیم در رشد یا ریزش بازار بورس تأثیرگذار نیست، بلکه وابسته به ارز است.

تاثیر نوسان قیمت طلا بر بازار بورس قابل توجه است، زیرا از نظر بسیاری از ایرانیان طلا به عنوان دارایی امن و ذخیره ارزش پول تلقی می‌شود. طلا تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد کشور دارد؛ زیرا منبع ضروری ذخایر ارزی است که دولت اغلب از آن برای پشتوانه پول ملی و تأمین مالی پروژه‌های مختلف استفاده می‌کند.

در کشور ما، طلا گزینه سرمایه‌گذاری محبوب است و قیمت طلا اغلب با نوسانات بازار بورس مرتبط است. هنگامی که قیمت طلا افزایش می‌یابد، سرمایه گذاران تمایل دارند به سمت خرید این فلز گران‌بها حرکت کنند و این کار ممکن است منجر به کاهش تقاضا برای سهام شود و کاهش قیمت سهام را در پی داشته باشد.

برعکس، اگر قیمت طلا کاهش یابد، سرمایه گذاران ممکن است به بازار سهام بازگردند و منجر به افزایش تقاضا برای سهام شود که ممکن است قیمت سهام را افزایش دهد.

درحالت کلی قیمت طلا و دلار در ایران بیشتر بر اساس ارزش پول ملی ایران مشخص می شود و تحت تاثیر قیمت جهانی انس طلا نیست یا کمتر است اما در اقتصاد ما انواع بازارها را داریم گاهی اوقات یک بازار وقتی سوددهی بسیار بیشتری داشته باشد منجر می شود که پول از بازارهای دیگه خارج شده و به بازار موازی که سوددهی بیشتری دارد وارد شود.

بنابراین اگر در ایران بازار طلا و دلار با سرعت مناسب و معقول رشد کند خب دقیقا بر اساس سناریوهای قبلی پیش میریم اما اگر سرعت ان بیش از حد زیاد شود می تواند باعث خروج پول از سایر بازارها شود تا سایر بازارهای ریزشی شوند و بازار دلار و طلا با سرعت به رشد خودش ادامه دهد.

عامل دیگری که باید در نظر گرفت این است که از زمان اعمال تحریم‌های ایالات متحده در سال 2018، ایران به طلا به عنوان راهی برای دور زدن تحریم‌ها روی آورده است، زیرا مشمول محدودیت‌هایی مانند سایر دارایی‌ها نیست. افزایش تقاضا برای طلا به نوبه خود منجر به افزایش قیمت آن شد که بر بازار سهام تأثیر گذاشت.

در ایران چون دیدگاه دولت نسبت به طلا یک دارایی برای دور زدن تحریم های جهانی نسبت به ما است همیشه تقاضا روی طلا بیشتر از دلار است و همین موضوع یک حباب مثبت روی طلا ایجاد کرده که باعث شده حتی نسبت دلار هر گرم طلا 24 عیار در ایران نسبت به خارج از ایران بیشتر باشد البته گاهی اوقات زمانی که بازار با منتشر شدن یکسری از اخبارهای داخلی و خارجی ریزشی می شود این حباب کاهش پیدا می کند و حتی ممکن است این حباب به صفر هم برسد. اما زمانی که بازار مجدد به حالت اولیه خودش بر می‌گردد همراه با رشد دلار و طلا این حباب افزایش پیدا می کند که حتی گاهی اوقات به درصدهای بالایی تا 5 درصد هم رسیده است.

تاثیر قیمت دلار و طلا بر بورس

با این حال، تأثیر طلا بر بازار بورس تحت تأثیر برخی عوامل دیگر مانند ارزش پول ایران، تنش‌های ژئوپلیتیکی و پویایی عرضه و تقاضا در بازار جهانی طلا است.

در نتیجه نوسان قیمت طلا نقش بسزایی در اقتصاد ایران دارد. نوسان قیمت طلا به عنوان یکی از منابع ضروری ذخایر ارزی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر بازار بورس داشته باشد. سرمایه گذاران می‌توانند از طلا به عنوان ابزاری برای تنوع استفاده کنند، اما باید بازار جهانی طلا را به دقت رصد کنند تا تصمیمات سرمایه‌گذاری آگاهانه بگیرند.

از بین طلا و دلار کدام یک بیشترین تاثیر را در بهره‌وری بورس دارد؟

تاثیر قیمت دلار و طلا بر بازار سهام قابل توجه است، اما تأثیر کلی دلار بیشتر است. دلار به عنوان ارز ذخیره جهان، زیربنای تجارت جهانی بوده و عامل اصلی رشد اقتصادی است.

طلا در فارکس گه میتوانید معاملات خود را در بازارجهانی نیز داشته باشید.

در زمان نوسان قیمت طلا و دلار چگونه در بازار ترید کنیم؟

پیش بینی نوسانات بازار بورس در زمان‌های حساس گاهی دشوار می‌شود، به همین دلیل در ادامه در مورد چگونگی سرمایه‌گذاری در بازار بورس طول نوسانات طلا و دلار و تاثیر قیمت دلار و طلا یکسری پیشنهاد‌ها ارائه می‌دهیم.

1- پرتفوی خود را متنوع کنید.

سرمایه‌گذاری در یک سبد متنوع در بخش‌ها، صنایع و طبقات مختلف دارایی‌ها می‌تواند به کاهش ریسک کمک کند.

2- بروز باشید.

به روز بودن اخبار بازار و اقتصادی می‌تواند به پیش بینی و آمادگی برای تغییرات در بازار سهام کمک کند.

مقاله مرتبط: انواع روش های سرمایه گذاری در بازار طلا

قیمت روز طلا و دلار

3- ارزها و کالاهای دیگر را در نظر بگیرید

سرمایه‌گذاری در سایر ارزها و کالاها می‌تواند به کاهش خطرات مرتبط با نوسانات دلار و طلا کمک کند.

4- با احساسات معامله نکنید – نترسید

فروش ناشی از ترس می‌تواند منجر به زیان‌های قابل توجهی شود. آرام باشید، به استراتژی سرمایه‌گذاری خود پایبند بوده و صبور باشید.

جمع بندی تاثیر قیمت دلار و طلا

نوسانات طلا و دلار می‌تواند به طور قابل توجهی بر بازار سهام تأثیر بگذارد و شما به عنوان یک سرمایه‌گذار باید نسبت به تاثیر قیمت دلار و طلا بر بازار بورس مطلع بوده تا تصمیمات آگاهانه بگیرید. با تنوع بخشیدن به پرتفوی، اطلاع داشتن از اخبار اقتصادی، در نظر گرفتن سایر ارزها و کالاها و انجام ندادن معاملات احساسی (مخصوصاً فروش با ترس) در هنگام نوسان‌های بازار، می‌توانید در بازار بورس با ریسک کمتری معامله کنید.

مقاله مرتبط: سکه امامی در نیمه ی دوم ۱۴۰۲ بخرم یا نه؟

سؤالات متداول

با افزایش قیمت دلار چه سهامی بخریم؟

سهامی که محصول خود را صادر می‌کنند؛ زیرا محصول این شرکت‌ها با قیمت بالاتری فروخته خواهد شد و در نتیجه سودآوری بیشتری برای شرکت دارد که منجر به افزایش قیمت سهام شرکت می‌شود.