بازار فارکس یکی از پر ریسک‌ترین بازارهای مالی در دنیاست. به همین دلیل تریدرها همیشه به دنبال روش‌هایی برای کاهش ریسک معاملات خود در این بازار بوده‌اند. یکی از روش‌های کاهش ریسک، هج کردن (هجینگ – Hedging) است. بهتر است بدانید از روش هج کردن می‌توان در بازارهای مالی دیگر مثل ارز دیجیتال نیز استفاده کرد.

با خواندن این مقاله شما کاملاً با مفهوم و نکات ریز درباره هج کردن آشنا خواهید شد. همیار کریپتو همراه شما در بازارهای مالی.

مفهوم هجینگ Hedging

زمانی که من در حال یادگیری مفاهیم فارکس بودم، همیشه با یک مشکل مواجه می‌شدم که در این بازار مستقیماً از همان عبارات انگلیسی استفاده می‌شد و عملاً «درکی» از مفهوم اون عبارت نداشتم و فقط حفظ می‌کردم. واسه همین الآن توی مقالات سعی می‌کنم هر کلمه انگلیسی رو کامل برای شما توضیح بدم تا بتونید کاملاً اون مفهوم رو درک کنید تا بهتر در معاملاتتون ازش استفاده کنید. حالا بریم سراغ بررسی مفهوم «هجینگ Hedging» در بازارهای مالی.

این مفهوم به طور دقیق و خیلی واضح در صفحه رسمی اینوستوپدیا Investopedia که یک دایره المعارف کامل از اصطلاحات بازار مالی است آورده شده است:

To hedge, in finance, is to take an offsetting position in an asset or investment that reduces the price risk of an existing position. A hedge is therefore a trade that is made with the purpose of reducing the risk of adverse price movements in another asset. Normally, a hedge consists of taking the opposite position in a related security or in a derivative security based on the asset to be hedged.

به این معنی که:
پوشش ریسک، در امور مالی، به معنی گرفتن یک موقعیت یا پوزیشن جبرانی در یک دارایی یا سرمایه گذاری است که ریسک خرید آن موقعیت را کاهش می دهد. بنابراین، پوشش ریسک یا هج کردن، معامله ای است که با هدف کاهش ریسک تغییرات نامطلوب قیمت در دارایی دیگر انجام می شود. به طور معمول، یک پوشش شامل گرفتن موقعیت مخالف در یک اوراق بهادار مرتبط یا در یک اوراق بهادار مشتقه بر اساس دارایی ای است که باید پوشش داده شود.

هج کردن چیست؟

عملاً نمیشه معنی فعل Hedge را بیان کرد، چون ما در فارسی یک کلمه معادل Hedge برای کاربرد در بازار مالی نداریم، بلکه یک عبارت داریم. معادل فعل Hedge در فارسی میشه «راهی برای محافظت از خود در برابر ضرر مالی یا سایر شرایط نامطلوب».

بنابراین هج کردن در بازار مالی یک روش مدیریت سرمایه بوده که هدف اون پوشش ریسک یک سرمایه گذاری یا تجارت است که برای کاهش ریسک در معاملات بازارهای مالی طراحی شده است.

تریدرهایی که از هج کردن استفاده می‌کنند باید لحظه به لحظه بازار را چک کنند؛ زیرا این روش نیاز به درک خوبی از پویایی بازار دارد. همچنین این روش می‌تواند شامل هزینه‌های اضافی مانند هزینه‌های معاملات و حفظ موقعیت پوشش ریسک باشد که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.

هج کردن در فارکس

فرض کنید شما در پلتفرم متاتریدر یک پوزیشن فروش (معامله فروش – SELL) با حجم 0.5 لات، روی جفت ارز GBP/USD فعال دارید و خب از موقعیت معاملاتی خود راضی هستید اما نزدیک اعلام خبر شاخص GDP (تولید ناخالص داخلی) برای دلار آمریکا (یا پوند انگلستان، فرقی ندارد) است.

همان‌طور که میدانید زمان اعلام اخبار شاخص‌های مهم اقتصادی در معاملات فارکس هیجانات بازار و به طبع نوسان‌های بازار زیاد می‌شود؛ برای اطلاع به موقع از این اخبار می‌توانید از سایت فارکس فکتوری استفاده کنید. بنابراین ریسک معامله زیاد خواهد شد و ممکن است ناگهان روند قیمتی تغییر کند. برای آنکه ما از سرمایه خود در برابر این نوسان قیمتی محافظت کنیم. می‌توانیم یک پوزیشن خرید (معامله خرید – BUY) که به آن در اینجا معامله معکوس گفته می‌شود، با همان حجم معامله قبلی؛ یعنی 0.5 لات باز کنیم. البته این وسط هزینه کارمزد (اسپرد) معامله را نیز باید حساب کنیم.

حال مثلاً با رشد قیمت، معامله اول یعنی معامله فروش ما وارد ضرر می‌شود اما به همان اندازه معامله خرید ما وارد سود می‌شود. پس از آنکه متوجه شدید نوسان‌های شدید بازار از بین رفت معامله دوم که معامله معکوس بوده را ببندید.

می‌توان گفت هجینگ تقریباً شبیه به بیمه عمل می‌کند. برای مثال شما مبلغی هزینه می‌کنید و مغازه خود را بیمه آتش‌سوزی می‌کنید تا دارایی‌تان در مقابل این ریسک در امان باشد، درست است که بیمه کردن خودش هزینه کردن است اما ریسک بزرگی را پوشش می‌دهد.

انواع اصلی هج کردن در بازار سرمایه کدامند؟

سه نوع اصلی هج کردن در مالی شناخته شده‌اند: هج پیش‌بینی جریان نقدی، هج ارزش عادله و هج سرمایه‌گذاری ناخالص. در ادامه به تفصیل در مورد این سه نوع هج کردن خواهیم پرداخت.

1.     هج پیش‌بینی جریان نقدی (cash flow hedge)

در این نوع هج کردن، هدف اصلی مؤسسه یا شرکت این است که از تغییرات قیمت‌ها و نرخ‌ها در آینده نسبت به جریان نقدی خود محافظت کند. به عبارت دیگر، هج پیش‌بینی جریان نقدی معمولاً وقتی استفاده می‌شود که یک مؤسسه تجاری یا شرکت می‌خواهد از تغییرات احتمالی در نرخ‌های ارز یا بهای کالاها و خدمات در آینده در جریان نقدی‌های خود محافظت کند. به عنوان مثال، یک شرکتی که قراردادهای فروش یا خرید بلند مدت با قیمت ثابت دارد، ممکن است با استفاده از هج پیش‌بینی جریان نقدی، خود را از نوسانات ناگهانی در قیمت‌ها محافظت کند.

2.     هج ارزش عادله (fair value hedge)

در این نوع هج کردن، هدف اصلی مؤسسه این است که از تغییرات در ارزش عادله دارایی‌ها یا بدهی‌های خود محافظت کند. به عبارت دیگر، هج ارزش عادله معمولاً زمانی استفاده می‌شود که مؤسسه بخواهد تغییرات قیمت‌ها و ارزش‌ها در دارایی‌ها یا بدهی‌های خود را کنترل کند. به عنوان مثال، یک شرکت ممکن است برای محافظت از ارزش دارایی‌هایش در دلایل مالی، از هج ارزش عادله استفاده کند.

3.     هج سرمایه‌گذاری ناخالص (net investment hedge)

هج سرمایه‌گذاری ناخالص معمولاً در مورد شرکت‌ها و مؤسسات چندملیتی که واحدهای فعالیتی در کشورهای مختلف دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف اصلی از این نوع هج کردن، محافظت از ارزش ناخالص سرمایه‌گذاری‌های خارجی در مقابل تغییرات ناشی از نرخ تبادل ارز است. به عنوان مثال، یک شرکت چندملیتی که سرمایه‌گذاری‌هایی در کشورهای مختلف دارد، با استفاده از هج سرمایه‌گذاری ناخالص، خود را از تغییرات ناگهانی در ارزش سرمایه‌گذاری‌های خارجی محافظت می‌کند.

در نتیجه، این سه نوع هج کردن، هر یک با هدف خاص خود، به مؤسسات و سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا ریسک‌ها و تغییرات بازار را در معاملات مالی خود کنترل کنند و از مواجهه با ضررهای ناشی از نوسانات بازار جلوگیری کنند.

نکات مهم درباره هجینگ

1- درست است که با هج کردن یک معامله در برابر ضرر کردن سرمایه ما حفظ می‌شود اما دقت کنید برای مثال اگر پوزیشن اولیه ما درست بوده باشد، احتمال سود کردن ما نیز از بین می‌رود. وقتی ما هم‌زمان در هر دو جهت معامله داریم، مثلاً با ریزش قیمت، سود معامله فروش ما زیاد می‌شود ولی به همان اندازه ضرر معامله خرید نیز افزایش می‌یابد.

2- اصطلاح سوآپ را به یاد دارید؟ همان بهره شبانه.

اگر معاملات هج شما در طول شب باز بماند باید سوآپ معامله را نیز پرداخت کنید عملاً در این حالت ضرر شما رو به رشد است؛ بنابراین سعی کنید از هج کردن برای مدت‌زمان کوتاهی استفاده کنید. هرچه حجم معاملات بیشتر باشد (لات بالاتر) سواپ شبانه نیز بیشتر خواهد بود.

3- اسپرد معاملات را حتماً در نظر بگیرید. مخصوصاً در زمان‌های خاص اسپرد در بازار افزایش می‌یابد و هر چه حجم معامله بیشتر باشد، اسپرد نیز بیشتر خواهد بود.

4- حتماً و حتماً هج کردن را اولین بار در بازار دمو اجرا کنید تا تجربه آن را کسب کرده سپس در معاملات واقعی (Real) استفاده کنید. حتی اجازه دهید معاملات هج در دمو برای چند روز باز بمانند تا حساب شدن سواپ شبانه را هم تجربه کرده باشید.

چگونه می‌توان همه معاملات یا پوزیشن های هج شده را همزمان بست؟

گاهی اوقات نوسان‌های قیمتی بازار انقدر زیاد است که بستن دستی معاملات هج ممکن است باعث شود ضرر زیادی به ما وارد شود.  اگر گیج شده‌اید و نمی‌دانید که کدام جهت معاملاتی درست است بهتر است همه معاملات را باهم ببندید.

اگر شما معامله هج داشته باشید یعنی دو معامله با حجم یکسان و در دو جهت مختلف، می‌توانید از دستور multiple close by در متاتریدر برای بستن همان زمان معاملات خود استفاده کنید.

برای این کار روی شماره تیکت معامله خود در بخش Trade دبل کلیک کرده تا پنجره ویرایش معاملات برای شما باز شود. سپس باید از بخش Type روی گزینه multiple close by کلیک کنید. یک لیست از تمامی معاملات هج شما باز می‌شود، از طریق این لیست می‌توانید معاملات هج که قصد بستن همزمان آن‌ها را دارید انتخاب کرده و سپس تائید را بزنید تا معاملات انتخاب شده همزمان بسته شوند.

چند نوع استراتژی هجینگ در فارکس وجود دارد؟

اصولاً افراد به دو صورت کلی از روش هجینگ استفاده می‌کنند.

1. باز کردن معامله معکوس برای مدت‌زمان کوتاه
2. به عنوان استراتژی معاملاتی روی محدود‌ه‌های حمایتی و مقاومتی خاص

دقت کنید استفاده از این روش معاملاتی نیاز به بررسی و به عبارتی مانیتورینگ زیادی دارد و باید پای چارت باشید، از طرفی باید بتوانید با احتمال دقیق‌تری آینده بازار را پیش بینی کنید. با این تفاسیر اگر تازه وارد هستید، هجینگ زیاد توصیه نمی‌شود.

صرافی بینگ ایکس یکی از صرافی‌های قابل اعتماد در حوزه ارزهای دیجیتال است. با کاربری آسان و رابط کاربری متمرکز، این صرافی امکان خرید و فروش ارزها را برای کاربران به راحتی و سرعت بالا فراهم می‌کند. همچنین، امنیت بالای بینگ ایکس و نگرانی‌های از دست دادن ارزها را کاهش می‌دهد. با دارا بودن مجوزهای معتبر و اعتبار بین‌المللی، این صرافی از محبوبیت بسیاری برخوردار است و به عنوان یک گزینه مناسب برای تجارت ارزهای دیجیتال مطرح می‌شود.

جمع بندی

در بازارهای مالی مانند فارکس روش‌های معاملاتی و مدیریت ریسک زیادی وجود دارد. یکی از این روش‌ها، روش هجینگ است. هدف اصلی در روش هجینگ پوشش یا کاهش ریسک است. شما از این روش مدیریت سرمایه می‌توانید در بازارهای مالی دیگر نیز استفاده کنید. در مقاله حال حاضر نکات مهمی را راجع به این مفهوم توضیح داده‌ا‌یم که به تجربه به دست آمده است و عملاً در آموزش‌های فارکس توضیح داده نمی‌شود؛ بنابراین با دقت مطالعه کرده و برای دوستان خود ارسال کنید.

سؤالات متداول

1.      هج کردن چیست و چرا در بازار فارکس استفاده می‌شود؟

به باز کردن یک معامله در جهت معکوس معامله فعلی با هدف پوشش ریسک، هج گفته می‌شود.

2.     کاربرد هج کردن (Hedge) چیست؟

معمولاً هج کردن یا هجینگ برای محافظت حساب یا معامله از نوسانات شدید و مقطعی بازار انجام می‌شود.

3. منظور از پوشش ریسک در سرمایه گذاری چیست؟

پوشش ریسک در بازار سهام یک استراتژی است که توسط سرمایه گذاران برای کاهش ریسک تغییرات نامطلوب قیمت در یک دارایی استفاده می شود. این شامل گرفتن یک پوزیشن جبرانی در یک اوراق بهادار یا ابزار مالی مرتبط با هدف به حداقل رساندن ضررهای احتمالی ناشی از نوسانات بازار است.

4. هجینگ در کریپتو به چه معناست؟

پوشش ریسک در کریپتو یک استراتژی معاملاتی است که برای کاهش ریسک نزولی موقعیت‌های سبد موجود استفاده می‌شود. پوشش ریسک عمدتاً شامل استفاده از ابزارهای مشتقه (مانند اختیار معامله و قراردادهای آتی) برای جبران ضررهای احتمالی در یک ارز دیجیتال خاص است.

5. آیا هدینگ چیز خوبی است؟

هجینگ همیشه یک بازی سرمایه گذاری خوب است. و لازم نیست پیچیده باشد – می تواند به همین سادگی باشد که تمام تخم مرغ های سرمایه گذاری خود را در یک سبد قرار ندهید. فکر کردن به موقعیتی که در آن پوشش ریسک توسط سرمایه گذار ایده خوبی نباشد، بسیار دشوار است.

6. چند نوع پوشش ریسک وجود دارد؟

سه نوع پوشش ریسک شناسایی شده وجود دارد: پوشش جریان نقدی (cash flow hedge)، پوشش ارزش منصفانه (fair value hedge)  و پوشش سرمایه گذاری خالص (net investment hedge).