همه چیز درباره اقتصاد نئوکلاسیک و جایگاه آن در اقتصاد جهانی

اقتصاد نئو کلاسیک و جایگاه آن در اقتصاد جهانی

اقتصاد نئوکلاسیک Neoclassical economics: زمانی که در مورد اقتصاد صحبت می ‌شود با واژه ای پیچیده و نوعی علم سر و کار داریم. همه ما اقتصاد را به صورت مستمر احساس می کنیم و جنبه های مختلف آن را  متوجه می شویم، اما همین مسائل به اصطلاح ساده اقتصادی تمام ماجرا نیست. اقتصاد از بخش های مختلفی تشکیل شده است و هر کدام متفاوت از یکدیگر هستند.
اقتصاد نئو کلاسیک یکی از شاخه های اقتصاد است که در این مقاله، قصد داریم در مورد آن، معنا و مفهومی که دارد، ویژگی و خصوصیات آن، تفاوت آن با اقتصاد کلاسیک و کینزی، ارتباط آن با سرمایه گذاری، نظریه رشد مرتبط با اقتصاد نئو کلاسیک و غیره مطالب مفید و کاربردی را با شما به اشتراک بگذاریم. پیشنهاد می کنیم مقاله آموزشی همیارکریپتو را از دست ندهید.

مفهوم اقتصاد نئو کلاسیک

اقتصاد نئو کلاسیک یکی از شاخه های اقتصادی است که بر اساس عرضه و تقاضا عمل می کند. این شاخه از اقتصاد بیش از یک قرن قدمت دارد و در سال 1900 میلادی اولین حضور خود را برای رقابت با نظریه های قدیمی اقتصاد کلاسیک رقم زد و نظریه حاکم بر آن بر روی فاکتورهایی مانند نیروهای محرک تولید، قیمت گذاری و میزان مصرف کالاها تمرکز دارد.

بر اساس این نظریه، سطح رضایتمندی شخصی تعیین کننده است و مصرف کنندگان بر اساس سنجش و ارزیابی خود در انتخاب و خرید کالا و محصولات و یا خدمات تصمیم گیری می کنند.
اقتصاد نئو کلاسیک با نظریه رفتار عقلانی ارتباط مستقیم دارد به این معنا که پشت هر نوع تصمیم گیری اقتصادی، عقل و منطق قرار دارد و ارزیابی و سنجش های متعددی روی آن صورت گرفته است. البته این بررسی تنها مربوط به مخاطب و مصرف کننده نمی شود بلکه بر اساس این نوع نظریه، به کالا و خدمات نیز بها داده می شود و نسبت به گذشته ارزشمندتر از هزینه ای که برای تولید آن در نظر گرفته می شود، محسوب می شوند. این بنا طبق مواد اولیه به کار رفته برای تولید کالا، هزینه های جانبی و هزینه های مربوط به کادر کارگری تعیین می شوند به عبارت دیگر درک و نگرش مصرف کننده بر ارزش و قیمت کالا یا خدمات تأثیرگذار است.

امروزه نظریه اقتصاد نئوکلاسیک به عنوان الگوی بسیاری از کشورها در نظر گرفته می شود چرا که بر اساس آن رقابت، باعث اختصاص یافتن بهینه و مناسب منابع در اقتصاد خرد و کلان می شود و در نهایت نیروهای عرضه و تقاضا نیز تعادل را در بازار ایجاد می کنند.

آنچه باید در مورد اقتصاد نئوکلاسیک بدانید

هر نوع اقتصادی، ویژگی ها و شرایط خاص خود را دارد و اقتصاد نئو کلاسیک نیز از این موضوع مستثنی نیست. در ادامه به تعدادی از مهم ترین ویژگی های این نوع اقتصاد کاربردی اشاره می کنیم.

• طبق نگرش اقتصاد دانان حوزه اقتصاد کلاسیک، آنچه قیمت محصول یا خدمات را تعیین می کند، هزینه تولید آن است.
• اقتصاددانان اقتصاد نئو کلاسیک، دیدگاه اقتصاددانان کلاسیک را رد می کنند با این استدلال که درک مصرف کننده، تعیین کننده قیمت است یعنی درکی که خریدار یا مصرف کننده از محصول و خدمات دارد، باعث افزایش روند صعودی قیمت ها در بازار می شود.
• با توجه به دیدگاه اقتصاددانان اقتصاد نئو کلاسیک، تفاوت و اختلاف موجود بین قیمت واقعی و قیمت خرده فروشی، مازاد اقتصادی تلقی می شود.
• اقتصاد نئو کلاسیک اهمیت و سودمندی خدمات و کالا را عامل اصلی خرید توسط مصرف کننده و قیمت آن در نظر می گیرد. در صورتی که مخاطب و مصرف کننده محصول یا خدماتی را ارزشمند در نظر بگیرد، آمادگی ذهنی برای پرداخت هزینه بیشتر را نیز دارند نه صرفاً بر اساس هزینه تولید آن.
• شروع این نظریه با اواخر قرن نوزدهم گره خورد و تأثیر و اجرای آن بر اساس اصول مندرج در کتاب های کارل منگر، لئون والراس و ویلیام استنلی جونز، شدت گرفت.
• نظریه های اقتصاد نئو کلاسیک و اقتصاد کینزی شباهت زیادی با هم دارند و آن هم برخورداری از زیربنای اقتصاد مدرن محسوب می شود.

تفاوت های اقتصاد کینزی و نئوکلاسیک

در مقاله های پیشین به مهم ترین نظریه های اقتصادی که کینزی و کلاسیک هستند، اشاره کردیم و در خصوص تفاوت آن دو مطالبی را عنوان کردیم. در این بخش از مقاله قصد داریم وجه تمایز اقتصاد نئوکلاسیک و کینزی را به شما بگوییم.

اقتصاد کلان را میتوانید در مقاله همیارکریپتو بخوانید.

نظریه نئو کلاسیک میزان پس انداز را عاملی برای چگونگی انجام سرمایه گذاری عنوان می کند.

فرضیات حاکم بر اقتصاد نئو کلاسیک

در اقتصاد نئوکلاسیک نیز مانند دیگر شاخه های اقتصادی، فرضیات و رویکردهای متفاوتی وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می کنیم.

• عقل و منطق اساس و بنیان عرضه و تقاضا را شکل می دهد. به این معنا که افراد بین انتخاب های خود اولویت بندی می کنند و مواردی که دارای ارزش بیشتری هستند، را شناسایی کرده و مد نظر قرار می دهند.
• بین افراد و میزان سود کمپانی ها ارتباط مستقیم وجود دارد. در واقع افراد هستند که میزان مطلوبیت را به حداکثر می رسانند، در نتیجه شرکت های عام و خاص نیز میزان سود را به حداکثر می رسانند.
• استقلال و اطلاعات دو وجه مهم اقتصاد نئو کلاسیک محسوب می شود و بر اساس این نظریه، افراد به صورت مستقل و با توجه به اطلاعات جامع و مرتبط با موضوع اقدام می کنند.

با توجه به این سه فرضیه، مشکل اقتصادی به تعبیر ویلیام استنلی جوونز این گونه مطرح می شود:

فرآیند اقتصاد نئوکلاسیک از مجموعه ای از داده ها مانند یک جمعیت خاص، نیازها و قدرت های تولید گوناگون، مالکیت زمین های خاص و دیگر منابع و در این میان نیروی کار جذب گروهی می شود که از محصولات و داده های با کیفیت و مطلوب تری برخوردار باشد و مورد استقبال حداکثری قرار می گیرد.

بر اساس فرضیات موجود، طیف گسترده ای از نظریه ها در خصوص حوزه های مختلف اقتصادی ایجاد می شود. آنچه به عنوان حداکثری مطلوبیت نام برده می شود منبعی برای نظریه اقتصاد نئو کلاسیک مصرف و کسب منحنی های تقاضا برای کالا یا خدمات مصرفی و در نتیجه منحنی های عرضه کار و تقاضا است.

آنچه مکتب نئوکلاسیک را از مکتب کینزی متمایز می کند، نوع پس انداز و سرمایه گذاری است. میزان پس انداز، نوع و نحوه سرمایه گذاری را مشخص می کند و وجود تعادل در بازار عرضه و تقاضا، باعث اولویت بندی در شاخص های فردی و دولتی می شود. با این حال انتقادی نیز به این مکتب وارد است و آن عدم شفافیت در توصیف واقعی اقتصاد است. منتقدان اعتقاد دارند با توجه به فرضیات حاکم، که منجر به رفتار منطقی و عقلایی مصرف کنندگان می شود، آنچه باعث عکس العمل انسانی فرد می شود، با رویکرد منطقی و عقلایی، جنبه احساسی را کمرنگ می کند و به نوعی جنبه عقلایی غالب می شود. از طرفی دیگر نابرابری میزان بدهی های جهانی و روابط تجاری، از دیگر انتقاداتی است که به سمت اقتصاد نئو کلاسیک نشانه می رود با این استدلال که به دنبال رشد اقتصادی، شرایط زندگی و حقوق کار به صورت ناگهانی رو به بهبودی خواهد رفت.

پرفروش ترین کتاب سرمایه گذاری که میتوانید شما هم در همیارکریپتو بخوانید.

ارتباط اقتصاد نئوکلاسیک و سرمایه گذاری

طرفداران اقتصاد نئوکلاسیک باور دارند، در بخش سرمایه گذاری تفاوتی میان افراد باهوش و معمولی وجود ندارد. چرا که در این میان منطق و درک مصرف کننده از خدمات و محصولات است که میزان سود آنها را تعیین می کند نه صرفاً خود محصول. همچنین از اختلافی که بین هزینه های واقعی کالا و قیمت در نظر گرفته شده وجود دارد، مازاد اقتصادی نام برده می شود. جالب است بدانید تفکر حاکم بر این نوع اقتصاد، بحران مالی سال 2008 میلادی را رقم زد. پیش از وقوع این بحران مالی، برای برخی از ابزار و وسایل مالی مصنوعی، سقف قیمتی در نظر گرفته نشد چرا که بازار مسکن یکی از آنها محسوب می شد. در واقع برخی از سرمایه گذاران، باعث رشد نامحدود بازار مسکن با توجه به پتانسیلی که داشت، می شدند و پس از ارزیابی و بررسی مشخص شد در آن بازه زمانی، سرمایه گذاران و اقتصاددانان مرتکب اشتباه شده اند.

نظریه رشد نئو کلاسیک

شاید تا کنون نام نظریه رشد نئوکلاسیک را شنیده باشید. این نظریه در مورد نرخ رشد اقتصادی پایدار که از ترکیب سه فاکتور نیروی محرکه، فناوری و سرمایه شکل می گیرد، اشاره می کند. بر اساس این نوع نظریه، تعادل کوتاه مدت، از ترکیب مقدار مختلف کار و سرمایه در عملکرد به وجود می آید و در این میان تغییر فناوری نقش موثری بر نتایج اقتصاد به دنبال دارد به این معنا که با وجود پیشرفت های فنی است که رشد اقتصادی صورت می گیرد. مشخص است که عواملی مانند سرمایه، نیروی کار و فناوری فرآیند اقتصاد را در جامعه رقم می زنند اما تعادل موقت و بلند مدت متفاوت از یکدیگر عمل می کنند و بدون نیاز به این سه عامل پیش می روند.

از پول گرایی تا اقتصاد نئوکلاسیک

بد نیست بدانید اقتصاد نئوکلاسیک از پول گرایی گرفته شده است. طرفداران این شاخه از اقتصاد در ابتدا خود را پول گرا معرفی می کردند اما در این میان مدرسه کلاسیک نو ایجاد شد و باور پول گرا بودن آنها را رد کردند چرا که سیاست های پولی به طور خودکار می تواند بر روند اقتصاد تأثیر مثبت و یا منفی بگذارد و در نهایت نظریه چرخه واقعی کسب و کار را بدون در نظر گرفتن فاکتورهای پولی تائید کردند.

بر اساس این تئوری که در سال 1982 میلادی توسط کیدلند و پرسکات معرفی شد، چرخه تجارت می تواند به صورت کامل از طرف بخش عرضه توضیح داده شود. RBC لازمه این نوع چرخه را با شگفتی قیمت، عدم موفقیت بازار، میزان چسبندگی قیمت، عدم اطمینان و بی ثباتی رد کرد همچنین ایده بیکاری زیاد غیر ارادی را در رکود اقتصادی رد کرد و  اما کیدلند و پرسکات با ساختن مدل های مختصری، چرخه های تجارت را با تغییر در فناوری و بهره وری توضیح دادند.

نظریه رشد نئوکلاسیک ملاحظات خاصی دارد نظیر اینکه انباشت سرمایه در اقتصاد و نحوه استفاده مردم از میزان سرمایه، در رشد اقتصادی مهم تلقی می شود ضمن اینکه وجود دو فاکتور سرمایه و فعالیت های اقتصادی، میزان تولید را تعیین می کند و فاکتور فناوری با بهره وری نیز در ارتباط است به نحوی که فناوری باعث افزایش میزان بهره وری و افزایش پتانسیل های تولیدی نیروی کار می شود. نکته قابل توجه در این پروسه این است که از عملکرد تولید تئوری رشد نئوکلاسیک برای اندازه گیری رشد و تعادل اقتصاد، بهره برداری می شود.

نتیجه گیری

مکتب و نظریه اقتصاد نئوکلاسیک در سال 1900 پا به عرصه اقتصاد گذاشت و در جایگاهی از شاخه های اقتصادی قرار گرفت در حالی که با کمک تئوری های اقتصاد کینزی، بستر لازم برای شکل گیری اقتصاد مدرن را ایجاد کردند. آنچه از مفهوم اقتصاد نئوکلاسیک به دست می آید به ارزش خدمات و کالا اشاره دارد و بر خلاف تصور افراد که هزینه تولید را ملاک تعیین ارزش و قیمت آن می دانند، ارزش آن فراتر از قیمت تولید شده، در نظر گرفته می شود. بر اساس نظریه کلاسیک، قیمت یک محصول با توجه به مواد اولیه به کار رفته در آن و عوامل انسانی مانند کارگر، تعیین می شود اما اقتصاد دانان نئوکلاسیک نگرش دیگری دارند.

طرفداران نظریه نئوکلاسیک معتقدند مفهومی به نام درک مصرف کننده وارد پروسه خرید و فروش می شود و در واقع درک مصرف کننده نسبت به یک محصول یا خدمات، مهر تائیدی بر قیمت نهایی آن می زند. از طرفی دیگر نظریه رشد نئوکلاسیک که پس از اقتصاد نئوکلاسیک نمود پیدا کرد، رشد اقتصادی جامعه را منوط به 3 فاکتور نیروی کار، سرمایه و فناوری می داند.