اصطلاحات املاک به زبان ساده 🏢+ 20 اصطلاح کاربردی

محمد حسن زاده10/04/2023

0 941 خواندن این مطلب 11 دقیقه زمان میبرد

اصطلاحات حقوقی بازار املاک ( اصطلاحات بازار مسکن)

اصطلاحات املاک، یکی از بزرگ‌ ترین بازارهای سرمایه گذاری بازار مسکن نام دارد و با توجه به اهمیت آن، در مقایسه با سایر بازارهای مالی، متقاضیان زیادی را به خود اختصاص داده است.
چه برای سکونت باشد و چه به عنوان محل کار لازم است اصطلاحات کاربردی مربوط به آن را بشناسید.
نمی‌توان انکار کرد که خرید یا اجاره مسکن و یا ملک تجاری به عنوان تصمیم و سرمایه گذاری مهمی در زندگی محسوب می شود با این حال ممکن است به صورت نسبی با اصطلاحات مهم بازار ملک آشنایی داشته باشید.
اگر مشتاق هستید سرمایه گذاری در بازار مسکن را بهتر بشناسید و با این روش مطمئن برای دستیابی به سود ایده آل آشنا شوید، ما در مجموعه همیار کریپتو پیشنهاد می‌کنیم مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
این نکته را در نظر داشته باشید که در بازار مسکن نیز مانند سایر بازارهای مالی، از اصطلاحات خاصی استفاده می شود و یکی از شرایط ورود به این بازار املاک، آشنایی نسبی و کامل با این موارد است. به این دلیل که بتوانید در هنگام تصمیم گیری درک درستی از اصطلاحات و موارد بازار املاک داشته باشید. اجاره نامه، مبایعه نامه، بنچاق، سند منگوله دار، سرقفلی، گواهی پایانکار، مشاع، تفکیک و افراز، عرصه و اعیان، مجهول المالک و غیره از جمله اصطلاحات مهم و کاربردی بازار مسکن به شمار می‌روند که در این مقاله، در خصوص هر کدام به تفکیک توضیحاتی را ارائه می دهیم.

اجاره نامه چیست؟

اجاره نامه یکی از کاربردی ترین اصطلاحاتی است که ممکن است آن را شنیده باشید و یا با آن سر و کار داشته باشید.
در واقع زمانی که مالک یک ملک نظیر خانه، زمین و یا مغازه خود را بخواهد به شخص دیگری اجاره دهد.
این اقدام نیازمند تنظیم قراردادی زیر نظر مرجعی معتبر صورت می گیرد و مالک در ازای تحویل ملک به شخصی دیگر، مبلغی را از وی دریافت می کند.
در این قرار داد و سندی که تنظیم می شود و از آن به عنوان اجاره نامه یاد می شود، مالک به عنوان موجر خطاب می شود و شخص اجاره کننده نیز به نام مستأجر خطاب می شود.
در اجاره نامه شرح وظایف و تعهداتی برای هر کدام از طرفین قرارداد در نظر گرفته می شود که ملزم به رعایت آن هستند.
نکته قابل توجه در خصوص اجاره نامه این است که این اصطلاح بازار مسکن، قراردادی دو طرفه است و زمانی رسمیت پیدا می کند که دو طرف قرارداد با آگاهی و رضایت کامل آن را امضاء کنند.
از دیگر شرایط این مهم، تنظیم قرارداد اجاره نامه در مشاور املاک معتبر و معتمد است. ضمن اینکه بایستی مورد تائید شاهدینی نیز قرار گیرد.
از دیگر مواردی که باعث رسمیت پیدا کردن اجاره نامه می شود برخورداری از کد رهگیری است. جالب است بدانید کد رهگیری با مراجعه به سامانه معاملات و املاک و تکمیل فرم اطلاعات به دست می آید.

مبایعه نامه چیست؟

بسیاری از افراد اجاره نامه را با مبایعه نامه یکسان در نظر می گیرند در حالی که این دو اصطلاح کاربردی موجود در بازار مسکن متفاوت است. مبایعه نامه قراردادی است رسمی و مکتوب بین دو طرف قرارداد که از آنها به عنوان فروشنده و خریدار نام برده می شود و در متن قرارداد شرایط و توضیحاتی در خصوص نحوه پرداخت ارزش ملک و همچنین زمان و مکان تحویل کلید به خریدار بیان می شود. در این قرارداد اصطلاحاتی مانند مبیع، بیع و ثمن به کار می رود که در ادامه هر کدام را تفسیر می کنیم.

1) مبیع: آنچه که بر اساس مبایعه نامه فروخته می شود، مبیع نام دارد.
2) بیع: عملیات و فرآیند معامله و شرایط خرید و فروش، بیع نامیده می شود.
3) ثمن: وجه و مبلغی که بین خریدار و فروشنده مبادله می شود، ثمن نامیده می شود.

نکته قابل توجه در انعقاد مبایعه نامه، این است که فروشنده و خریدار، اجازه تغییر مفاد و موارد عنوان شده در این سند که در بازار مسکن به اصطلاح، مبایعه نام دارد را ندارند. البته بخشی به نام توضیحات در نظر گرفته شده است که هر کدام با توجه به صلاحدید بنگاه املاک، می توانند آن را اضافه کنند تا فرصتی برای بررسی بین دو طرف پیش بینی شده باشد.
توجه داشته باشید که این قرارداد در سه نسخه تنظیم می شود و به هر کدام از طرفین یک نسخه از قراردادی را که قبلاً به امضاء طرفین و تایید مشاور املاک رسیده، تحویل داده می شود و نسخه سوم نیز به عنوان بایگانی نزد مشاور املاک نگهداری می شود.

تفاوت مبایعه نامه و قولنامه

قولنامه همانطور که از نام آن مشخص است به معنی قول و تعهد است اما مبایعه نامه یعنی قرارداد بیع یا همان قرارداد خرید و فروش منعقد شده است.
قولنامه وعده قرارداد است و مانند یک پیش قرارداد عمل می کند اما مبایعه نامه یک تعهد واقعی است و قراردادی اصلی محسوب می شود.
مبایعه نامه یک تعهد اصلی است پس به محض انعقاد آن انتقال مالکیت نیز صورت می گیرد اما در قولنامه انتقال مالکیتی صورت نمی گیرد و دو طرف تنها متعهد می شوند اقدامات لازم برای انعقاد معامله ای در آینده را انجام دهند.

بنچاق چیست؟

ممکن است تا کنون نام بنچاق را به صورت مکرر شنیده باشید. از این اصطلاح به کرات در بازار مسکن نام برده می شود. ممکن است این سوال ذهن شما را درگیر کرده باشد که بنچاق به چه معنا است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت: برگه و سندی است که در دفتر اسناد رسمی تنظیم می شود و از اعتبار سند مالکیت برخوردار است.
در این سند رسمی تمامی مشخصات، جزئیات و اطلاعات مربوط به ملک و مشخصات فروشنده و خریدار عنوان می شود و از آن به منظور اثبات مالکیت یک ملک مورد استفاده قرار می گیرد. فراموش نکنید که این برگه زمانی اعتبار و ارزش پیدا می کند که دارای مهر و امضاء سر دفتر باشد در غیر این صورت ارزش قانونی ندارد، همچنین برای تأیید نهایی مالکیت بایستی سند تک برگ نیز ارائه شود.

اصطلاحات طلا و اصطلاحات فارکس و اصطلاحات ارز دیجیتال در همیارکریپتو مطالعه کنید.

تفاوت بین بنچاق و سند تک برگ

در پاسخ به سوال چه تفاوتی بین سند تک برگ و بنچاق وجود دارد؟
باید گفت اصلی ترین تفاوت این دو اصطلاح مهم بازار مسکن در نحوه تنظیم آن است.
در واقع سند رسمی باید در محضر تنظیم شود و حتماً به صورت تک برگه ای باشد، اما این شرایط برای بنچاق وجود ندارد و تنها با وارد کردن بخشی از مشخصات در سایت های اعتبار سنجی، می توانید از اصالت و معتبر بودن بنچاق اطمینان حاصل کنید.

سند منگوله دار چیست؟

سند منگوله دار یکی دیگر از اصطلاحات مهم و کاربردی در بازار مسکن می باشد. این سند که بر خلاف سند تک برگ به صورت دفترچه ای است دارای چند برگ بوده و برای اموالی که قابلیت نقل و انتقال را دارند و از آن به عنوان اموال غیر منقول یاد می شود، صادر می شود.
این اموال می تواند شامل خانه، زمین، مغازه و غیره باشد.
سند منگوله دار از نوع سندهای قدیمی محسوب می شوند و طبق بخشنامه ای، از سال 1390 از مالکان املاک درخواست شده تا آن را به سند تک برگ دارای هولوگرام تبدیل کنند.
اگر به ظاهر سند منگوله دار توجه کنید متوجه یک تکه سرب که به وسیله نخی چند برگ مدارک و مستندات را به هم متصل کرده و به نوعی پلمپ کرده می شوید که طبق اصطلاح بازار مسکن به آن منگوله می گویند و همین روش پلمپ شدن باعث اعتبار بخشی به سند شده است، در غیر این صورت مدارک به صورت مجزا دارای اعتباری نیستند.

بررسی اصل بودن سند و مالکیت آن را می توانید از طریق سایت استعلام سند مالکیت چک بفرمایید.

سرقفلی چیست؟

یکی دیگر از اصطلاحات مهم و کاربردی بازار مسکن، سرقفلی نام دارد. به تعبیری سرقفلی به اصطلاحی گفته می شود که برای اماکن تجاری کاربرد دارد و فیمابین موجر و مستأجر تنظیم می شود.
از طرفی دیگر سرقفلی همان حق کسب و کار و تجارت است. اگر بخواهیم واضح تر آن را بیان کنیم همان حقی است که توسط قانون گذار برای مستأجر یک ملک تجاری در نظر گرفته شده است تا او را مورد حمایت و پشتیبانی خود قرار دهد. هدف از تنظیم سرقفلی برای املاک تجاری این است که به مالک اجازه ندهد تا پس از اینکه کسب و کاری رونق گرفت در جهت اتمام قرار داد گام بر دارد و صرفاً برای استفاده از شهرت ملک، مستأجر را مجبور به تخلیه کند، در حالی که این قرارداد به صورت خودکار تمدید می شود.
در این میان اگر مالک قصد تحویل ملک را در موعد سر رسید داشته باشد، باید مبلغی را تحت عنوان حق سرقفلی یا کسب پیشه به مستأجر بپردازد.
توجه داشته باشید که اجازه چنین اقدامی به راحتی به مالک داده نمی شود بلکه در شرایطی موافقت خواهد شد که موجر یا مالک به دلیل بازسازی یا تخریب، برای خود و یا خویشاوندان نیاز داشته باشد.

گواهی پایان کار چیست؟

جالب است بدانید در فرآیند ساخت و ساز یک ملک، مراحل متعددی وجود دارد که بایستی به ترتیب انجام شود و در آخرین مرحله، گواهی پایان کار صادر می شود. وقتی که مراحل ساخت و ساز به پایان می رسد، نوبت به بازدید و بررسی ساختمان توسط مأموران و کارشناسان شهرداری می‌رسد که این موضوع با توجه به درخواست متقاضی صورت می گیرد.
صدور یا عدم صدور گواهی پایان کار با توجه به این بازدید و بررسی صورت می گیرد. بر اساس بررسی و بازدیدی که توسط مأموران شهرداری صورت می گیرد چنانچه ساختن ملک با نقشه اولیه که توسط شهرداری طراحی شده، مطابقت داشته باشد، برای آن پایان کار صادر می شود.
طبق آنچه در شرایط و ضوابط بازار مسکن وجود دارد، بر عکس این قضیه نیز وجود دارد و ممکن است به دلیل عدم مطابقت ملک با طرح و نقشه اولیه شهرداری، مشمول صدور پایانکار نشود چرا که تخلف صورت گرفته و مالک نیز باید جریمه سنگینی را پرداخت کند.

مشاع به چه معنا است؟

شاید اصطلاح مشاع را در بازار مسکن شنیده باشید. این اصطلاح پر کاربرد زمانی مطرح می شود که چندین نفر در یک ملک سهم دارند و به نوعی بین آنها مشترک است.
اشاعه، اصطلاح قانونی در نظر گرفته شده برای آن است. توجه داشته باشید که در سند ملک های مشاعی، نام تمامی افرادی که در آن سهیم هستند، نوشته خواهد شد و آن سند مشاع نیز به تمامی آن افراد تعلق می گیرد. درست است که تعداد زیادی در ملک مشاعی سهم دارند اما هیچ کدام از آنها نمی توانند به تنهایی برای فروش ملک اقدام کنند و بایستی توافق همه جانبه صورت گیرد.
اگر یک آپارتمان را در نظر بگیرید، بخش های خاصی از مجتمع مانند پشت بام، راه پله، باغچه، حیاط و غیره به صورت مشاعی محسوب می شود و همه اهالی ساختمان در آن سهیم هستند.

منظور از تفکیک و افراز چیست؟

از دیگر مواردی که در اصطلاحات کاربردی بازار مسکن، بسیار متداول است، تفکیک و افراز نام دارد. بر اساس اصطلاح حقوقی، تفکیک به معنای تقسیم یک ملک یا هر گونه مال غیر منقول که امکان انتقال آن وجود ندارد، می باشد. زمانی که تعداد مالکان زیاد است و ملک بین چند نفر تقسیم شود، سهم هر کدام از افراد را می توان به راحتی مشخص کرد.
پس از تفکیک ملک و مشخص شدن سهم هر فردی، مشاعی بودن آن نیز منتفی می شود.
در صورتی که قصد تفکیک ملک مشاعی را دارید، حضور بازرسین شهرداری و نماینده دفتر ثبت ضروری است.
در بازار مسکن، اصطلاح دیگری به نام افراز هم وجود دارد که به معنای تقسیم کردن مال غیر منقول در بین مالکان با توجه به مقدار سهم می باشد.

عرصه و اعیان

اگر در زمینه ملک و ساختمان فعالیت می کنید قطعاً با اصطلاح عرصه و اعیان آشنایی دارد. در واقع زمین و فضایی که ساختمان در آن بنا می شود، عرصه نام دارد و شکل فیزیکی ساختمان و سازه اعیان نام دارد.
معمولاً فضای اختصاص داده شده به عرصه بیشتر از اعیان است و بخش اعیان نیز طبق قانون می تواند از نوع تجاری، مسکونی، اداری، فرهنگی، رفاهی و غیره باشد.
این اصطلاح زمانی پر رنگ تر می شود که قصد ساخت و ساز و تخریب داشته باشید.

اظهارنامه چیست؟

اظهارنامه متنی مکتوب است که نویسنده در آن تقاضایی قانونی را ثبت می‌کند. بعد از طی مراحل قانونی، اظهارنامه از سوی مأمور قانون به طرف دیگر اعلام می‌شود.
بطورمثال اگر ملکی را در حال خریداری کردن هستید و متوجه مشکلی در این بین شوید و تصمیم به فسخ قرارداد (لغد قرارداد) کنید. باید نسبت به مراتب قانونی آن نیز اقدام کنید. اولین مرحله در این زمینه ارائه اظهار نامه است.
بعبارت دیگر اظهارنامه وسیله ای است که با استفاده از آن می توان قبل از اینکه اقدام به اقامه دعوا در محاکم قضایی نماییم حقی را مطالبه کرد. که البته در برخی موارد ارسال اظهارنامه اختیاری و در برخی موارد ارسال اظهارنامه الزامی است.

از اصطلاح مجهول المالک چه می دانید؟

همانطور که از نام این اصطلاح مشخص است، به ملکی که در حال حاضر مالک مشخصی ندارد، مجهول المالک گفته می شود. البته این ملک در گذشته سابقه تملک داشته است. در صورتی که مالک یک ملک آن را در اداره ثبت اسناد رسمی به نام خود ثبت نکرده باشد و مدارکی دال بر مالکیت در آن اداره موجود نباشد، در اصطلاح بازار مسکن، به آن مجهول المالک گفته می شود.
جالب است بدانید در صورتی که طی بازه زمانی 2 ساله، مالک آن ملک مشخص نشود و به نوعی برای آن سند صادر نشود، به مدت 10 سال در تملک دولت قرار خواهد گرفت.
با این حال صاحب ملک می تواند سند خود را به یکی از دفاتر اسناد ارائه دهد و ملک را به صورت قانونی به نام خود ثبت کند.

تصرف عدوانی یعنی چه؟

یعنی فرد بدون این که مالک راضی باشد، اقدام به تصرف ملک او بکند.

اموال منقول و غیرمنقول چیست؟

منقول به اموالی گفته می‌شود که انتقال آن از محلی به محل دیگر ممکن باشد، بدون این که به خود یا محل آن خرابی وارد شود.
اموال غیرمنقول به مالی گفته می شود که به صورت ذاتی در جایی مستقر باشد، به طوری که انتقال آن منجر به خرابی خود یا محل آن شود.

اعراض چیست؟

اعراض یعنی انصراف و قطع مالکیت از یک مال که بیشتر در اموال کم ارزش مطرح می شود. در اعراض مالک به هر دلیلی از مالش چشم پوشی می کند.

خیار در معاملات ملکی به چه معناست؟

خیار در اصطلاحات حقوقی املاک، هم‌خانواده با اختیار است.
در برخی از قراردادها امکان فسخ یا لغو قرارداد وجود ندارد، مگر به واسطه‌ی دلیلی که قانون گذار پیش‌بینی کرده و یا اختیاری که در قرارداد به طرفین داده شده است.
برای توضیح بیشتر در خیارات معامله می توان گفت: در قوانین کشور انواع عقد یا قرارداد داریم که از نظر دوام و ماندگاری به دو عقد جایز و لازم تقسیم‌بندی می‌شوند.
قانون مدنی ایران عقد جایز را عقدی می‌داند که «هر یک از طرفین هر زمان که بخواهند بتوانند آن را به هم بزنند» نمونه این عقد را می‌توان عقد وکالت دانست.
اما همین قانون عقد لازم را عقدی می‌داند که «هیچ از طرفین معامله حق فسخ آن را نداشته باشند، مگر در موارد معین شده.» نمونه این عقد را می‌توان قرارداد خرید و فروش یا اجاره املاک دانست. در اینجا قانون این حق را به طرفین معامله می‌دهد که با استناد به دلایل قانونی معامله را فسخ کنند که یکی از این دلایل همان بحث خیارات است.

قاله به چه معناست؟

اقاله که به معنی تفاسخ هم هست، به شرایطی گفته می‌شود که معامله‌ای با توافق دو طرف فسخ (لغو) می شود.

زمین مشجر به چه معناست؟

به زمینی که درخت دارد، مشجر یا باغ گفته می‌شود.

حق انتفاع

حق انتفاع عبارت از حقی است که به شخص اجازه می‌دهد از مالی که متعلق به شخصی دیگر است یا مالک خاصی ندارد استفاده کند.

نتیجه گیری

ورود به بازار مسکن و فعالیت در معاملات آن، نیازمند کسب آگاهی و شناخت اصطلاحات آن است.
آشنایی با این اصطلاحات به شما کمک می کند تا معاملات خود را به نحو مطلوبی پیش ببرید.
تیم همیار کریپتو تلاش کرده است در این مقاله اصطلاحات رایج و کاربردی موجود در بازار مسکن را در اختیار شما قرار دهد تا با دیدی باز قدم بر دارید.

اصطلاحات حقوقی املاک pdf : اصطلاحات بازار املاک

سوالات متداول

تفکیک و افراز چیست؟

تفکیک به معنای تقسیم یک ملک یا هر گونه مال غیر منقول که امکان انتقال آن وجود ندارد.
افراز به معنای تقسیم کردن مال غیر منقول در بین مالکان با توجه به مقدار سهم می باشد.