6 تفاوت کوین و توکن ارز دیجیتال | مقایسه، انواع و کاربرد

رمز ارزها یکی از مهم‌ترین مباحث مالی، اقتصادی و تکنولوژی در دنیاست، یک کوین نوعی دارایی رمزنگاری شده است که بلاک چین مخصوص به خود را دارد بر خلاف توکن که روی بلاک چین‌های سایر رمز ارزها جا به جا می‌شود این اصلی ترین تفاوت کوین و توکن ارز دیجیتال است.

اغلب افرادی که به تازگی وارد دنیای کریپتو شده اند تفاوت کوین و توکن را نمی دانند. تفاوت های زیادی بین کوین های کریپتو و توکن های رمزنگاری وجود دارد؛ که اگر می خواهید این تفاوت ها را متوجه شوید و با مفهوم کوین و توکن آشنا شوید پیشنهاد می کنیم مطالعه این مقاله را از دست ندهید.

اساتید همیار کریپتو در دوره های آموزشی ارزهای دیجیتال به صورت حضوری و غیر حضوری شما را در این سفر همراهی می کنند.

کوین ارز دیجیتال چیست؟

کوین در ارزهای دیجیتال به رمزارزی گفته می شود که بلاکچین اختصاصی خود را دارد. مثل بیت کوین، اتریوم، پولکادات و غیره .

تمام «کوینها» به‌عنوان داده‌هایی در یک پایگاه داده بزرگ جهانی وجود دارند. این پایگاه داده تمام تراکنش ها را پیگیری می کند و توسط رایانه های سراسر جهان بررسی و تأیید می شود.

تاریخچه کوین

در سال 1983، دیوید شام یک نوع پول دیجیتال مبتنی‌بر رمزنگاری اختراع کرد که ای‌کش (Electronic Cash) نام داشت. دیوید شام بعدتر و در سال 1995 یک پول دیجیتال دیگر به نام دیجی‌کش (Digi Cash) ابداع کرد که روش رمزنگاری آن به گونه‌ای بود که نه بانک، نه دولت و نه هیچ شخص ثالثی قادر به ردگیری تراکنش‌های مالی آن نبودند.

در سال 1996 و در دانشگاه MIT مطالبی منتشر شد که در آن یک نظام رمزارز را به تفصیل شرح داده شده بود. این سلسله مطالب در همان سال توسط آژانس امنیت ملی آمریکا در قالب یک گزارش با عنوان «چگونه یک ضرابخانه بسازیم: رمزنگاری پول‌های الکترونیکی گمنام» منتشر شد.

اولین رمزارز یا COIN که به صورت غیرمتمرکز کار می‌کرد در سال 2009 به‌جود آمد که همان بیت‌کوین است.

طبق تعریف Coinmarketcap تفاوت کوین و توکن ارز دیجیتال به سادگی این جمله ی کوتاه میتواند باشد:

Coins are more suitable for general transactions and value preservation, while tokens are more suitable for specific purposes and value creation. However, this does not mean that coins and tokens are mutually exclusive or incompatible. In fact, they can work together and complement each other in the crypto ecosystem.

کوین ها برای معاملات عمومی و حفظ ارزش مناسب تر هستند، در حالی که توکن ها برای اهداف خاص مناسب تر هستند. با این حال، این بدان معنا نیست که کوین ها و توکن ها متقابلاً منحصر به فرد یا ناسازگار هستند. در واقع، آنها می توانند با هم کار کنند و در اکوسیستم کریپتو مکمل یکدیگر باشند.

کوین متمرکز و غیرمتمرکز چیست؟

کوین ها از جهات مختلف تقسیم بندی می‌شوند. اگر از لحاظ متمرکز بودن بخواهیم آن‌ها را دسته بندی کنیم، به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می شوند.

کوین متمرکز چیست؟

ارزهای دیجیتال متمرکز درواقع مثل پول‌های رایج عمل می‌کنند، اما در دنیای دیجیتالی. در حقیقت مانند بانک مرکزی که کنترل مقدار چاپ پول و مقدار عرضه و تقاضا را در بازار کنترل می‌کند، توسعه‌دهندگان و سازندگان کوین ها‌ی متمرکز هم روی آن کوین نظارت دارند و دسترسی کامل بر مقدار چاپ و نحوه عرضه و تقاضای آن در بازار را  به عهده دارند و کاملا کنترل شده عمل می‌کنند.

کوین غیرمتمرکز چیست؟

ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز در واقع رمزارزی است که توسعه دهندگان، در کنترل آن هیچ‌گونه نقشی ندارند. به‌عبارت دیگر داده ‌های داخلی شبکه به‌جای این‌که روی یک سرور مرکزی ذخیره شوند، بر روی هزارن سرور و به‌صورت کاملا شبکه‌ای ذخیره سازی می‌شوند.

به‌این ترتیب احتمال هک و یا دزدی پایین و همچنین میزان اعتماد و شفافیت بر عدم دستکاری آن افزایش می‌یابد.

توکن ارز دیجیتال چیست؟

توکن ها روی بلاکچین های موجود ایجاد می شوند و بلاک چین اختصاصی ندارد. توکن‌ها روی بلاک چین ایجاد می‌شوند و براساس خصوصیاتی که برایشان تعریف می‌شود، دسته‌بندی‌ها و کاربردهای متفاوتی خواهند داشت.

امروزه، بلاک چین اتریوم میزبان اکثر توکن‌ها با ویژگی‌های متنوع و منحصربه‌فردشان است. بنابراین، ویژگی دیگری که در تعریف توکن باید به آن توجه کرد، بی‌نیازی به بلاک چین اختصاصی است که نقطه تمایز آن با کوین نیز به‌شمار می‌رود.

هر کمپانی می‌تواند در شبکه بلاک چین توکن اختصاصی‌اش را تولید کند؛ اما این توکن‌ها ارزش کوین را ندارند و فقط برای پرداخت یا به‌کارگیری درون اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) کاربردی هستند. در واقع، به لطف ایجاد و تسهیل قراردادهای هوشمند، رایج ترین پلتفرم توکن، بلاک چین اتریوم است.

توکن هایی که بر روی پلتفرم اتریوم ساخته می شوند به عنوان توکن های ERC-20 شناخته می شوند. شبکه ERC-20 یکی از شبکه هایی است که می توان بر بستر آن کوین و توکن جابه جا کرد، در مقاله شبکه های نقل و انتقال در بلاکچین ما این شبکه ها را به طور مفصل توضیح داده ایم. اگر شبکه های نقل و انتقال را بشناسید در فرایند نقل و انتقال به شما کمک می کند تا سرمایه خود را به اشتباه انتقال ندهید.

صرافی بینگ ایکس یکی از صرافی‌های قابل اعتماد و معتبر در دنیای ارزهای دیجیتال است. این صرافی با ارائه خدمات برتر و رابط کاربری آسان، تجربه‌ی خوبی را برای کاربران فراهم می‌کند. امنیت بالا، انتخاب وسیع ارزها و قابلیت انجام معاملات با هزینه کم، به بینگ ایکس جایگاه برجسته ای در میان صرافی‌های ارز دیجیتال بخشیده است. با استفاده از بینگ ایکس، افراد می‌توانند به راحتی و با اطمینان به معاملات ارزهای دیجیتال بپردازند و از امکانات بیشتری برای رشد و سرمایه‌گذاری در بازار بهره‌مند شوند.

چگونه توکن ها ایجاد می شوند؟

ایجاد توکن به توانایی فنی کمی نیاز دارد و برای کسی که تجربه برنامه نویسی دارد توصیه می شود. البته به توسعه دهنده نیاز دارد که برخی از کوین های بومی را برای بلاک چینی که توکن روی آن ایجاد می شود، خرج کند. به عنوان مثال، اگر توکن در اتریوم ایجاد شود، سازنده باید مقداری اتر هزینه کند تا ماینرهای شبکه را وادار به اعتبارسنجی تراکنش توکن (ایجاد) کند.

هدف ساخت توکن ارز دیجیتال

بیشتر توکن ها برای استفاده با برنامه های غیرمتمرکز یا dApps وجود دارند. زمانی که توسعه‌دهندگان در حال ایجاد توکن خود هستند، می‌توانند تصمیم بگیرند که چه تعداد واحد بسازند و این توکن‌های جدید هنگام ایجاد به کجا ارسال شوند. آنها در این مرحله مقداری از ارز دیجیتال بومی را روی بلاک چینی که در حال ایجاد توکن هستند، پرداخت خواهند کرد.

پس از ایجاد، توکن ها اغلب برای فعال کردن ویژگی های برنامه ای که برای آن طراحی شده اند استفاده می شوند. بایننس (صرافی) نیز توکن خاص خود را دارد. هنگامی که کاربران با BNB (توکن بایننس) معامله می کنند، کارمزد آنها 50٪ کمتر است.

روش‌های مختلف استفاده از توکن‌ها

از توکن ها در موارد متعددی می‌توان استفاده کرد که در زیر به چند نمونه از آن‌ها اشاره کردیم:

1. به‌عنوان روش پرداخت بین دو طرف قرارداد که بر سر پرداخت ازطریق توکن توافق کردند.
2. مالکیت دارایی دیجیتال (ملک، محصولات، سهام و…)
3. حسابداری برای اقدامات دیجیتالی
4. پاداش‌دهی به مشارکت‌کنندگان در یک شبکه
5. اطمینان از امنیت شبکه
6. فراهم‌کردن تجربه کاربری ارتقا یافته

مزیت ایجاد یک توکن ارز دیجیتال چیست؟

از آنجایی که توسعه‌دهنده dApp و توکن مجبور نیست بلاکچین خود را ایجاد کند، در زمان و منابع آنها صرفه‌جویی می‌کند. آن‌ها می‌توانند از ویژگی‌های ارز دیجیتال با برنامه خود استفاده کنند و در عین حال از امنیت بلاکچین بومی بهره ببرند.

زمان تنها چیزی نیست که آنها را نجات می دهد، اگر آنها بلاک چین و کوین خود را به جای dApp و توکن ایجاد کنند، باید ماینر هایی را نیز برای تأیید تراکنش های خود پیدا کنند. برای ایجاد یک بلاکچین قوی که نتوان به آن حمله کرد، ماینرهای زیادی نیاز دارند. منظور از حمله در اینجا حمله 51 درصدی است.

کار کردن روی یک بلاکچین مشترک که چندین برنامه می توانند روی آن اجرا شوند، برای بسیاری از کامپیوترها بسیار منطقی تر است تا هزاران بلاکچین ضعیف و عمدتا متمرکز. این فقط یک فرآیند بسیار طولانی تر و بسیار گران تر است.

انواع توکن ارز دیجیتال

دوستان بهتر است بدانید که دسته‌بندی‌های متفاوتی برای توکن‌ها وجود دارد، این دسته‌بندی‌ها بر اساس نوع نیاز و کاربردی که افراد به توکن‌ها دارند، انجام شده است. با این حال به طور کلی در ابتدای کار می‌توان یک دسته‌بندی کلی معرفی کرد و توکن‌ها رو به دو گروه 1- توکن مثلی (Fungible) و 2- توکن غیر مثلی (Non-fungible) دسته‌بندی کرد. در ادامه ویژگی‌های هر کدام از دو نوع توکن مثلی و غیر مثلی را توضیح می‌دهیم.

تفاوت توکن غیر مثلی و مثلی چیست؟

برای اینکه ببینیم، توکن مثلی یا غیر مثلی چه چیزی هستند؟ اول باید معنی دو واژه عجیب مثلی و غیر مثلی را درک کنیم. از دیدگاه اقتصادی این دو واژه را تحلیل می‌کنیم.

مثلی یا تعویض پذیر بودن  (Fungible)

مثلی یا تعویض پذیر بودن یک دارایی، مثل کالا یا پول و … در علم اقتصاد، به شرایطی گفته می‌شود که عین آن کالا موجود باشد و از لحاظ قیمتی بین هیچ کدام از کالاهای موجود نتوان تفاوتی قائل بود. برای مثال یک اسکناس 5.000 تومانی با تمامی اسکناس‌های 5.000 تومانی دیگر ارزش یکسانی دارد. شما می‌توانید اسکناس‌های خود را با دوستانتان عوض کنید بدون آنکه نگرانی از تغییر ارزش اسکناس خود داشته باشید.

یا اگر شما به من یک تراول 50.000 تومانی قرض دهید، انتظار ندارید من دقیقاً همان تراول را به شما برگردانم. می‌توانم حتی معادل آن را به حساب شما کارت به کارت کنم بدون آنکه تغییری در ارزش دارایی من یا شما ایجاد شده باشد.

با این تفاسیر معنای توکن مثلی (تعویض پذیر –Fungible ) را دقیقاً متوجه شدیم. شما می‌توانید یک توکن مثلی به من قرض دهید و من بعداً توکن دیگری را به جای آن به شما بدهم. دقیقاً مانند کاری که در بازار ارز دیجیتال حین ترید اتفاق می‌افتد.

در حال حاضر بیش از 99 درصد توکن‌ها در دسته‌ی توکن‌های مثلی قرار می‌گیرند، برای مثال تتر یک توکن مثلی است.

غیر مثلی یا غیر قابل تعویض پذیر (Non-fungible)

غیر مثلی یا غیر قابل تعویض پذیر بودن یک کالا مانند مثلاً گوشی، ماشین، لوازم منزل و … است. شما زمانی که لپ‌تاپ خود را به من قرض می‌دهد دقیقاً انتظار دارید همان لپ‌تاپ را پس بگیرید. یا یک مثال دیگر من و شما دو گوشی عین هم خریده‌ایم. من گوشی شما را می‌گیرم بجایش گوشی خودم که زمین خورده است را می‌خواهم به شما بدهم، قطعاً شما قبول نخواهید کرد.

مثال‌های زیادی از این قبیل وجود دارد، مانند تابلوهای نقاشی، سنگ‌های قیمتی و … که نمی‌توان آن‌ها را باهم تعویض کرد؛ زیرا ارزش یکسانی ندارند. دقیقاً توکن‌های غیر مثلی نیز همین خصوصیت را دارند.

حالا که مفهوم مثلی بودن و غیر مثلی بودن را درک کردیم، بریم ببینیم توکن غیر مثلی چی هست؟

توکن غیر مثلی (NFT)

یک توکن غیر مثلی، یک کالای دیجیتال رمزنگاری شده است که نسبت به توکن غیر مثلی دیگر ارزش یکسانی نداشته و این دو باهم قابل تعویض نیستند. توکن‌های غیر مثلی کمیاب و منحصربه‌فرد هستند؛ حتی از بعضی از آن‌ها تنها یک عدد موجود است. به همین دلیل بعضاً قیمت‌های بسیار بالایی دارند.

برای مثال می‌توان به NFTها در متاورس و دنیای بازی‌ها اشاره کرد. آثار هنری دیجیتال، زمین‌های متاورس، کلاً اقلام داخل دنیای متاورس، بلیت رویدادهای مختلف و … نمونه‌هایی از توکن‌های غیر مثلی هستند. برای آنکه اطلاعات بیشتری راجع به توکن‌های غیر مثلی و NFTها داشته باشید، می‌توانید مقاله « NFT چیست» را مطالعه کنید.

همان‌طور که پیش‌تر بیان شد تقریباً 99 درصد توکن‌های موجود در بازار ارز دیجیتال، توکن مثلی است بنابراین در ادامه مقاله راجع به سه دسته‌بندی رایج توکن‌های مثلی صحبت می‌کنیم.

توکن های امنیتی

بیشتر توکن های صادر شده توسط ICO توکن های امنیتی هستند. شخصی که آنها را خریداری می کند، پول خود را با انتظار سود در ICO سرمایه گذاری می کند. بر اساس قوانین سوئیس، با این اوراق مانند اوراق بهادار سنتی رفتار می شود.

توکن‌های سهام

اگر یک توکن نشان‌دهنده مقداری سهام در شرکتی باشد که آن را منتشر می‌کند، یک توکن سهام است. با این حال، تعداد کمی از شرکت‌ها از چنین ICO استفاده کرده‌اند، زیرا دستورالعمل‌های نظارتی زیادی در مورد اینکه چه چیزی قانونی است و چه چیزی نیست وجود ندارد.

توکن های کاربردی

توکن های کاربردی برای دسترسی افراد به یک محصول یا خدمات استفاده می شوند. آنها همچنین نادر هستند زیرا انتظار می رود بیشتر توکن ها بر اساس عرضه محدود آنها ارزش بیشتری پیدا کنند.

تفاوت کوین و توکن ارز دیجیتال

1- کوین‌ها بلاک چین اختصاصی خود را دارند

کوین‌های دیجیتالی مانند بیت کوین روی یک شبکه بلاک چین بومی و اختصاصی وجود دارند؛ اما توکن‌های دیجیتالی روی بلاک چین‌های موجود ایجادشدنی هستند.

2- توکن‌ها کاربردهای متنوعی نسبت به کوین‌ها دارند

کوین‌های دیجیتالی ارزش پولی دارند و در اصطلاح ارز دیجیتالی به‌شمار می‌آیند و می‌توانند در فرایندهای پرداخت استفاده شوند؛ درحالی‌که توکن‌ها کاربردهای گسترده‌ای دارند و ممکن است به‌شکل‌های مختلف به‌کار روند.

3- نحوه ایجاد کوین و توکن ارز دیجیتال متفاوت است

ایجاد کوین‌ها به‌هیچ‌وجه آسان نیست و فرایند پیچیده‌ای باید سپری شود؛ اما ساخت توکن برای افراد آشنا با برنامه‌نویسی کار سختی نخواهد بود.

4- نحوه توزیع کوین و توکن ارز دیجیتال

توزیع کوین ازطریق استخراج انجام می‌شود که به انجام محاسبات پیچیده نیاز دارد؛ اما توزیع توکن‌ها در اکثر مواقع با برگزاری رویدادهای عرضه اولیه کوین (ICO) صورت می‌پذیرد.

5- تفاوت کیف پول‌ها برای کوین و توکن

دوستان تا اینجا باید متوجه شده باشید که کوین‌ها کاملاً شرایط اختصاصی خود را دارند. این امر درباره کیف پول‌ها هم صدق می‌کند. برای مثال از آنجایی که بیت کوین و اتریوم دو کوین مجزا هستند؛ بنابراین دو بلاک چین متفاوت دارند و نمی‌توان از یک شبکه برای انتقال و ذخیره‌سازی این دو کوین استفاده کرد.

به عبارت دیگر برای ذخیره‌سازی بیت کوین در کیف پول، نیاز به آدرس شبکه اختصاصی بیت کوین داریم. برای ذخیره‌سازی اتریوم نیاز به نیاز به آدرس شبکه اختصاصی اتریوم را داریم. دقت کنید در حین نقل و انتقال رمز ارزها اگر شبکه یا آدرس کیف پول را اشتباه وارد کنید، آن رمز ارز در شبکه گم شده و با احتمال خیلی بالا شما دارایی خود را از دست داده‌اید.

اما این امر برای توکن‌ها صدق نمی‌کند. از آنجایی که توکن‌ها شبکه و بلاک چین مخصوص به خود را ندارند. می‌توانند از شبکه‌های مختلف برای نقل و انتقال استفاده کنند. برای مثال می‌توان تتر را با کمک شبکه اتریوم، ترون، بایننس چین، ایاس و تزوس به آدرس مد نظر منتقل کرد.

6- کارمزد نقل و انتقال در کوین و توکن

ازآنجایی که نقل و انتقال کوین‌ها تنها روی شبکه خود آن‌ها انجام می‌شود، کارمزد این انتقال از خود کوین (با همان رمز ارز) پرداخته خواهد شد اما برای توکن به این صورت نیست.

همان‌طور که یاد گرفتیم توکن‌ها را می‌توان روی شبکه‌های مختلف جابجا کرد، شما یک توکن را روی هر شبکه‌ای که جابجا کنید، باید با رمز ارز بومی همان شبکه هزینه نقل و انتقال را بپردازید. مثلاً برای انتقال تتر از تراست ولت روی شبکه ترون، باید رمز ارز ترون را داشته باشید.

برای تشخیص کوین از توکن می توانید به سایت Coinmarketcap بروید و بر روی ارز مورد نظر خود کلیک کنید و کوین و توکن بودن آن را مشاهده کنید.

در تصویر زیر رمز ارز اتریوم که کوین است را مشاهده می کنید.

جمع بندی

در این مقاله دریافتیم توکن رمزنگاری‌شده نوعی دارایی دیجیتال به‌حساب آید. استفاده از آن به‌جای کوین یا ارز دیجیتال صحیح نیست؛ زیرا توکن‌ها کاربردی فراتر از رمزارز دارند و می‌توانند نمایانگر دارایی دیجیتال یا خدمات یا محصول خاصی باشند. اکنون باید متوجه شوید که وقتی کسی می گوید “کوین” دیجیتال و “توکن” دیجیتالی، منظور چیست: کوینها بومی بلاکچین خود هستند؛ در حالی که توکن ها بر روی بلاکچین دیگری قرار دارند.

کوینها اغلب به عنوان پول استفاده می شوند؛ با این حال، برخی از کوینها کاربردهای دیگری نیز دارند.

این موارد شامل استفاده برای سوخت رسانی به برنامه ها، استفاده به عنوان یک سهام برای اعتبارسنجی تراکنش در شبکه، یا استفاده برای سوخت قراردادهای هوشمند و تراکنش های توکن است. اگر آنها برای استفاده در dApp ایجاد شده اند، پس هدف آنها به خود برنامه بستگی دارد.

همیار کریپتو نمونه‌های زیادی از کوینها و توکن‌ها به شما داده شده است تا به شما کمک کند تا درک روشنی از منظور ما از هر عبارت داشته باشید. بنابراین، اکنون که تعریف کوین و تعریف توکن را می‌دانید، به رمزارزهای مورد علاقه خود فکر کنید.

سوالات متداول

1. کوین چیست؟

به ارزهای دیجیتالی که بلاک چین اختصاصی خود را دارند، کوین گفته می‌شود.

2. توکن چیست؟

به ارزهای دیجیتالی که بلاک چین اختصاصی از خود نداشته و عملاً از بلاک چین کوین‌ها استفاده می‌کنند، توکن گفته می‌شود.

3. توکن غیر مثلی چیست؟

توکن غیر مثلی دسته‌ای از انواع توکن‌ها هستند که ویژگی‌های منحصربه‌فرد فردی داشته و در مقابل هم قابل تعویض نیستند زیرا هر کدام ارزش متفاوتی دارند.