فارکس در ایران: شرعی یا حرام؟ قانونی یا غیرقانونی؟
در مقاله قبلی از سایت همیار کریپتو به حکم شرعی ارز دیجیتال پرداختیم و در این مقاله قصد داریم به حکم شرعی فارکس بپردازیم.
در دنیای اقتصادی امروز، بازار فارکس یکی از پربازدهترین و در عین حال مخاطرهآمیزترین گزینههای سرمایهگذاری به حساب میآید. در کنار این تبادلات بینالمللی ارز، در کشورهای مختلف، اهمیت مباحث شرعی و حقوقی مرتبط با این بازار رو به افزایش است. در ایران نیز، سوالاتی درباره مشروعیت و قانونیت معاملات فارکس مطرح شده است.
مفهومی که طرفداران بازار فارکس ارائه میدهند، این است که این بازار بهعنوان یک ابزار مالی میتواند به تناسب با شرایط اقتصادی هر فرد، فرصتی مناسب برای سرمایهگذاری باشد. از سوی دیگر، برخی معتقدند که تبادل ارز در این بازار از نظر شرعی تبعاتی دارد که نیاز به ارزیابی دقیق دارد.
در این مقاله با همیار کریپتو ما به تحلیل دو جنبه مهم این موضوع، یعنی مباحث شرعی و قانونی مرتبط با فارکس در ایران میپردازیم. آیا تجارت ارز در این بازار با مبانی شریعتی سازگار است؟ آیا این معاملات تحت قوانین جاری کشور قرار دارند یا خیر؟ با بررسی نظرات مختلف مراجع دینی، متخصصان حقوقی و اقتصادی، سعی داریم تا به یک دید روشنی در این زمینه دست یابیم.
نظر مراجع تقلید در رابطه با معاملات فارکس
درباره حکم شرعی رهبری در مورد بازار فارکس، آیتالله خامنهای در دیدار با جمعی از جوانان به طرز واضحی تأکید کردهاند که انجام معاملات در این بازار بدون دقت و دانش کافی باعث ضرر و زیان میشود. ایشان توصیه کرده اند که قبل از هر گونه فعالیت، دقیقاً اصول و قوانین را فراگیری و تحقیق نمایند. همچنین، افتتاح حسابهای تضمینی و ترسیم مرزهای دقیق از نظر ریسک و سود از مواردی است که مورد تأکید وی بوده است. از اینرو، حکم شرعی رهبری بر اساس دانش، تأمین معیشت و دقت در عمل در این زمینه به این صورت است:
آیت الله العظمی خامنهای:
“مبادله ارزى با ارز دیگر که همجنس هم نیستند چنانچه منع قانونى در میان نباشد اشکال ندارد و سود حاصله نیز حلال است.”
معاملات فارکس، از دیرباز تاکنون، به عنوان یک بازاری که در آن ارزهای مختلف مبادله میشود، شناخته شده است. این نوع معامله به گونهای که افراد با صاحب سرمایه یا با کمک وکیل یا کارگزار خود معاملات را انجام میدادند، از گذشته ریشهدار بوده و در جامعه رایج بوده است. در این نوع معاملات، سود و زیان از طریق حق العمل معین (اجرت) یا مجاناً به صاحب سرمایه تعلق میگیرد.
شرعاً، این نوع معامله هیچ اشکالی ندارد و تمامی شرایط معامله بهطور کامل رعایت میشود. در واقع، هیچ شرطی که با قواعد شرعی تضاد نداشته باشد در این نوع معاملات وجود ندارد، بنابراین از نظر شرعی جایز و مجاز است.
معاملات فارکسی که امروزه از طریق اینترنت انجام گیرد اگر تمام شرایط معامله در آن رعایت شود یعنی هم هویت کارگزار احراز شود و هم اطمینان حاصل شود که کارگزار مطابق خواست صاحب سرمایه معاملات را مرتب میکند و از جهت قوانین کشوری نیز مقررات ورود و خروج سرمایه رعایت شود و قراردادهای جانبی نیز مشروع باشد، شرعاً جایز است.
حکم شرعی فارکس از دیدگاه آیتالله مکارم شیرازی:
آیتالله مکارم شیرازی حکمی مشابه با حکم آیتالله خامنهای صادر کردهاند. ایشان با بیان اینکه بازار فارکس در صورتی که فاقد بهره شبانه باشد، حلال است، حکم به جواز معاملات فارکس در بروکرهای فارکس با حساب اسلامی را دادهاند.
حکم شرعی فارکس از دیدگاه آیتالله سیستانی
آیتالله سیستانی، یکی دیگر از مراجع تقلید شیعه، حکمی مخالف با حکم رهبر معظم انقلاب صادر کردهاند. ایشان با بیان اینکه بازار فارکس دارای برخی شرایط لازم برای معامله نیست، حکم به حرام بودن معاملات فارکس دادهاند.
حکم شرعی فارکس از دیدگاه آیتالله جوادی آملی
آیتالله جوادی آملی نیز حکمی مشابه با آیتالله سیستانی صادر کردهاند. ایشان با اشاره به اینکه برخی از بروکرهای فارکس دارای شرایط شرعی نیستند، معاملات بازار فارکس را حرام دانستهاند.
حکم شرعی فارکس از دیدگاه آیتالله شبیری زنجانی
آیتالله شبیری زنجانی با بیان اینکه معاملات فارکس به دلیل نداشتن فرم فیزیکی، دارای شرایط یک معامله نیست، اظهار داشتهاند که معامله در بازار فارکس حرام است.
حکم شرعی فارکس از دیدگاه آیتالله وحید خراسانی
آیتالله وحید خراسانی حکمی با بیان اینکه خرید و فروش ارز در صورتی که به شکل مبادله و خارج از قوانین شرع نباشد، حلال است، حکم به جواز معاملات فارکس در صورتی که فاقد بهره شبانه یا ربا باشد، دادهاند.
مصوبات قانونی بازار فارکس در ایران: قانونی یا غیرقانونی؟
در بازار فارکس، ارزش ارزهای مختلف به شکلی چشمگیر تغییر میکند و این امر افراد را به سرمایهگذاری و معامله در این بازار ترغیب میکند. اما وضعیت حقوقی فارکس در ایران، به دلیل مسائل اقتصادی، تحریمها و عدم وضوح در قوانین، به یک پازل مبهم تبدیل شده است.
با توجه به تحدیدات بینالمللی و تشدید تحریمها، فارکس در ایران به چالشهایی برخورد کرده است که به نوعی موجب شده قوانین مرتبط با این بازار به تدریج پیچیده شوند. در حالی که تعداد زیادی افراد علاقهمند به مشارکت در این بازار هستند، وضوح در مسائل حقوقی و قانونی به کارهای آنها پیچیدگی اضافه کرده است.
از یک سو، کمبود دستورالعملهای واضح و قوانین دقیق، باعث میشود تا مشارکتکنندگان در این بازار با تردید و ابهام روبرو شوند. از سوی دیگر، افرادی نیز وجود دارند که به علت عدم وضوح در قوانین، به تبادل ارزها در این بازار به صورت غیرقانونی روی میآورند.
بازار فارکس در ایران به طور کلی غیر قانونی تلقی میشود. اما به دلیل نبود قوانین مشخص در این زمینه، ابهاماتی برای معاملهگران پیش میآید. فعالیت شرکتها و دفاتر کارگزاری در حوزه فارکس در ایران در سال ۱۳۹۰ به دلیل وجود شرکتهای هرمی به عنوان غیرقانونی اعلام شد. با این حال، تحلیلگران به این باور هستند که این تصمیم سازمان بورس در آن زمان به دلیل شرایط خاص اتخاذ شد.
بنابراین نباید به طور کلی بازار بینالمللی پول را غیرقانونی در نظر گرفت. در حال حاضر، هیچ قانون خاصی برای فارکس وجود ندارد و قوانین مرتبط با این حوزه به صورت مبهم و ناقص هستند. این وضعیت ناشی از ترس از دست دادن سرمایه کشور است. با این حال، اگر افراد با دانش و تجربه وارد این بازار شوند، میتواند به جای دست دادن سرمایه، به افزایش آن کمک کند.
در حال حاضر قانون خاصی برای آن تعریف نشده است و اصطلاحاً قوانین در مورد فارکس “خاکستری” است یعنی نه قانونی وجود دارد که آن را تأیید کند و نه قانونی که فارکس را ممنوع یا غیر قانونی اعلام کند.
دلیل این وضعیت خاکستری برای قانون گذاری فارکس در ایران ، ترس از دست دادن سرمایه کشور است. اما باید به این نکته نیز توجه شود که اگر افراد با دانش و مهارت کافی وارد این بازار شوند نه تنها سرمایه کشور از دست نمی رود بلکه افزایش هم می یابد.
فارکس در ایران: اجتناب از جراحی اقتصادی”
از دهههاست که معامله در بازار فارکس در کشورهای مختلف به عنوان یک فرصت قانونی درخشان شناخته میشود. اما برخلاف این وضعیت، معامله در فارکس برای ایرانیها به علت محدودیتهایی که وجود دارد، مجاز نیست. دلیل اصلی این ممنوعیت عقیده دولتی است که معتقد به این است که انجام معاملات ارز توسط معاملهگران ممکن است باعث خروج سرمایه از کشور شود، در حالی که واقعیت این است که زمانی که معاملهگر در داخل کشور باشد، در واقع در حال خرجکردن ریال به عنوان واحد پول محلی است.
اما اگر فرض کنیم که یک معاملهگر حرفه ای فارکس در ایران پرسود عمل کند، سود دلاری کسب شده به جای خروج از کشور، وارد اقتصاد مملکت خواهد شد. این واقعیت نهتنها مضر نیست، بلکه به معنایی نوعی واردات ارزی میباشد که به اقتصاد کمک میکند و به سلامتی اقتصادی کشور خدمت میرساند. در واقع، این تداوم و چرخش سرمایه در داخل مملکت به مثابه جراحی اقتصادی میتواند تلقی شود که بر روی میز جراحی اقتصاد ما در حال جان دادن است. امیدواریم راهحلهایی برای بهرهبرداری موثرتر و سازندهتر از این فرصت ارزی پیدا کنیم.
هر شخصی که در حال فعالیت تخصصی در امور تجاری مربوط به معاملات ارزی یا انجام فارکس در ایران است می داند که مزیت انتخاب یک کارگزار یا بروکر مجاز و تحت نظارت این است که با این کار اطمینان حاصل می شود که به عنوان یک تاجر به طور کامل توسط قوانین کشور خود محافظت می شوید.
اما با توجه به مطالبی که گفتیم، مجوز فعالیت فارکس در ایران تا به حال صادر نشده است. علاوه بر آن، بازار معاملات فارکس دارای یک نهاد نظارتی مرکزی نیست. با این حال، شما باید یک کارگزار یا بروکر را بدون در نظر گرفتن موضوع مجوز انتخاب کنید.
اگر به دنبال یک صرافی معتبر ارز دیجیتال برای ایرانیان داخل کشور هستید صرافی بینگ ایکس یکی از صرافیهای قابل اعتماد در حوزه ارزهای دیجیتال است(میتوانید آموزش صرافی بینگ ایکس را در همیارکریپتو مطالعه کنید.). با کاربری آسان و رابط کاربری متمرکز، این صرافی امکان خرید و فروش ارزها را برای کاربران به راحتی و سرعت بالا فراهم میکند. همچنین، امنیت بالای بینگ ایکس و نگرانیهای از دست دادن ارزها را کاهش میدهد
تحریمها و فارکس در ایران: امکانات و چالشها
سؤالی که اغلب در ذهن افراد مطرح میشود، این است که آیا فعالیت در بازار فارکس در ایران مورد تحریم قرار دارد یا خیر؟ به این سوال پاسخ میدهیم که بله، در حقیقت فارکس در ایران تحریم شده است. اما این موضوع به هیچ وجه نشاندهنده نیست که امکان مشارکت در این بازار مالی برای ایرانیان وجود ندارد.
در حال حاضر، بسیاری از ایرانیان در داخل کشور به فعالیت در بازار فارکس مشغول هستند و در پی کسب درآمد دلاری از این راه میباشند. این واقعیت نشان از تجربهها و توانمندیهای معاملهگران ایرانی در این حوزه دارد. تحریمها ابزاری برای ایجاد چالشهایی در مسیر مشارکتکنندگان در این بازار به شمار میآیند، اما امکان موفقیت و کسب درآمد از این راه توسط ایرانیان وجود دارد.
این روزها فارکس با تبدیل شدن به یکی از جذابترین فرصتهای کسب درآمد، طرفداران بیشماری را به خود جذب کرده است. روز به روز تعداد ثبتنامها در این بازار افزایش مییابد و هزاران معامله به انجام میرسد. این بازار، به یک منبع اطمینان بخش تبدیل شده است که میتواند مکانی برای سرمایهگذاری و همچنین کسب درآمد دلاری باشد.
با وجود اینکه فارکس در اکثر کشورهای جهان قانونی است و قوانین و مقرراتی در این زمینه وجود دارد، ، سرمایهگذاران به راحتی میتوانند در این بازار شرکت کرده و سرمایه خود را به این منظور سرمایهگذاری کنند. مصوبات قانونی معاملات فارکس، اطمینان حاصل میکند که افراد در حین معامله به مشکلات قانونی برنخورند و از احتمال ضرر زیاد مصون شوند. این محیط قوانینی، بازار را برای سرمایهگذاران ایمنتر و پایدارتر میکند.
این اتفاق هنوز در کشور ما رخ نداده ولی فعالان این بازاردر ایران چنان قدرتمند در این مسیر قدم برداشته اند که گویا سالهاست قانون کشور از آنها و فعالیت هایشان حمایت کرده است و عملا مشکلی برای معاملات و سرمایه گذاری در این حوزه پیش نیامده است.
نتیجه گیری از قانونی بودن بازار فارکس در ایران
تا اینجای این مطلب دریافتیم که آیا فارکس در ایران قانونی است یا خیر!
کسب درآمد دلاری از بازار فارکس برای ایرانی ها برای رعایت برخی نکات و بکارگیری برخی استراتژی ها امکان پذیر خواهد بود. به دلیل تحریم فارکس در ایران، مشکلاتی برای معامله گران و افرادی که قصد ورود به ایران بازار مالی را دارند، وجود دارد اما راه حل ها و نکاتی وجود دارد که با دانستن آن ها می توان در بازار فارکس فعالیت کرده و از این راه اقدام به کسب درآمد دلاری نمود.
افرادی که به بازار فارکس به عنوان یک کسب و کار اینترنتی نگاه می کنند، باید توجه داشته باشند که برای کسب درآمد دلاری از این بازار لازم است با دستورالعمل و مراحل آن کاملا آشنا بوده و این دستورالعمل ها و مراحل را به طور دقیق اجرا و عملیاتی نمایند.
تفکر قبل از تصمیم: در فارکس فعالیت کنیم یا نکنیم؟
شاید تا به حال در دغدغه انتخاب مسیر مناسب برای فعالیت در بازار فارکس قرار گرفتهاید. این مسئله در اختیار شماست که تصمیم نهایی خود را بگیرید، اما در این راستا لازم است به واقعیتها و شرایط موجود توجه داشته باشید.
هدف ما از نگارش این مقاله، ارائه پاسخ نهایی نیست. با توجه به قوانین جاری در جمهوری اسلامی ایران، فارکس همچنان به عنوان یک فعالیت غیرقانونی در نظر گرفته میشود.
با این حال، نمیتوان ایجاد اشکال کرد که با توجه به مشکلات اقتصادی، تورم، و بحران ارزی در کشور، بسیاری از افراد در تلاشند تا به راههایی برای کسب درآمد دلاری و پیشگیری از اثرات تورم دست یابند.
بازار فارکس هیچ مکان فیزیکیای ندارد ولی در تمام ساعتهای شبانهروز و در طول تمام روزهای سال -البته به جز آخر هفتهها- باز است. به همین دلیل، شما میتوانید در ساعتهایی که دوست دارید، وارد بازار شده و به معامله مشغول شوید. از طرف دیگر، نقدینگی بسیار زیادی در این بازار جاری است و شما میتوانید دارایی خودتان را درلحظه به پول نقد تبدیل کنید.
به یاد داشته باشید که همیشه تفکر دقیق و دستیابی به اطلاعات کافی، کلید موفقیت در هر تصمیمی است.
برای شروع فارکس پیشنهاد ما آموزش فارکس در تهران و آموزش فارکس در مشهد که میتوانید به صورت حضوری آموزش ببینید و وارد بازار بزرگ فارکس شوید.
علت نبودِ قانون مشخص در ایران، وجود یک مشت بیسوادِ مطیع در مجلس است.
1- اولا اینها سوادشان به این حرفها نمیرسد.
2- ثانیا ترس از علما!ی مقیم حوزه ی علمیه ی قم دارند، که همیشه در طول تاریخ، با هر چیز جدید و نوظهوری که قدرت درکش را نداشته اند مخالفت و مبارزه کرده اند.
آسیب این بیسوادی ها و حماقتها را مردم می بینند و تاوان آن را پس می دهند.
سلام. نظر شما قابل احترامه دوست عزیز
سلام
با تهمت زدن یک فرد به یک جمع، چیزی حل نمی شود.
اولا قانون در همه ی کشورها قابل احترام است و نمایندگان مجلس که خود مردم انتخاب کرده اند، به نمایندگی از طرف مردم و به نفع آنها قانون می گذارند
ثانیا مراجع معظم تقلید، با توجه به دانش زیادی که برای فهم دین،که در سالهای زیاد و با تمرینهای سخت کسب کرده اند فتوا می دهند.
اینطور نیست که پدیده های نوظهور را درک نکنند، بلکه با تبیین این موضوع توسط مکلفین، بر اساس قوانین اسلام فتوا می دهند. البته اگر موضوع به شکل دیگری تبیین شود، یا زمان موضوع حکم را عوض کند، فتوا نیز عوض می شود. این مطلب در مورد موضوعات مختلف اتفاق افتاده و قابل مطالعه و تامل است.
ثالثا مگر مراجع معظم تقلید، ترسناک هستند یا نمایندگان مجلس کودک هستند که به میل دیگران یا از روی ترس قانون تصویب کنند؟
این سه نکته می رساند که قضاوت از روی احساسات صحیح نیست و اگر مسلمان و یا شهروند ایرانی باید تابع شرع و قانون باشیم ، هر چند معتقد به آن نباشیم. الا سنگ روی سنگ بند نخواهد شد و قانون جنگل حکمفرما می شود.
در این صورت خود این منتقدین هم ضرر می کنند.
موفق باشید
بله. نظر شما دوست عزیز محترم است.
فارکس صورت شرعی ندارد ، همیار کریپتو هم نصف و نیمه فتوای رهبری رو گذاشته
تمامی مراجع تقلید بازار فارکس رو مورد تایید نمی دانند.
سلام بزودی مقاله آپدیت میشه