در دنیای امروز، بازارهای مالی به عنوان یکی از اصلی‌ترین و پرسودترین صنایع جهان، مورد توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران و تحلیلگران قرار گرفته است. این بازارها که شامل بورس‌، فارکس، بازار ارزهای دیجیتال و سایر ابزارهای مالی می‌شوند، تحت تأثیر عوامل بسیار متنوع قرار دارند که شامل شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است.

در این بین، تحلیل تکنیکال به عنوان یک روش محبوب برای بررسی رفتار بازارهای مالی و تصمیم‌گیری درباره ورود یا خروج از معاملات، مورد توجه قرار گرفته است. این روش، با توجه به نمودارها، الگوها و شاخص‌های مهم، سعی در پیش‌بینی جهت حرکت قیمت و رفتار بازار دارد.

یکی از ابزارهای مهم در تحلیل تکنیکال، پتانسیل بازگشتی یا PRZ است که می‌تواند به عنوان یک راهنمای قدرتمند در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار گیرد. PRZ به عنوان نقطه تقاطع بین الگوهای قیمتی و روندهای بازار، اطلاعات مهمی درباره نقاط قابل توجه جهت ورود به معاملات یا خروج از آن‌ها ارائه می‌دهد. این ابزار با توجه به تاریخچه قیمت و الگوهای قیمتی قبلی، احتمال مشخصی درباره حرکت آینده قیمت ارائه می‌دهد.

در این مقاله از تیم همیار کریپتو، به بررسی کاربرد پتانسیل بازگشتی یا PRZ در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی خواهیم پرداخت. در ابتدا، به معرفی مفهوم PRZ و اهمیت آن در تحلیل تکنیکال می‌پردازیم. سپس، روش‌های استفاده از PRZ و نحوه تعیین نقاط مهم آن را بررسی خواهیم کرد. همچنین، نمونه‌هایی از استفاده PRZ در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی را بررسی می‌کنیم.

با مطالعه این مقاله، شما قادر خواهید بود تا با استفاده از پتانسیل بازگشتی یا PRZ، به طور مؤثرتری در تحلیل بازارهای مالی عمل کنید و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری خود را بهبود بخشید.

تعریف پتانسیل بازگشتی

ناحیه پتانسیل بازگشتی یا PRZ مخفف عبارت (Potential Reversal Zone) بوده و به منطقه‌ای از نمودار قیمت گفته می‌شود که در آن احتمال بازگشت روند قیمتی وجود دارد و بیشتر از مناطق دیگر است. این ناحیه از همگرایی چند سطح فیبوناچی در یک محدوده خاص ایجاد می‌شود. هر چه تعداد سطوح فیبوناچی بیشتری در یک ناحیه همگرا شوند، احتمال بازگشت روند قیمت در آن ناحیه بیشتر است.

این احتمال تغییر روند از روی ظاهر کندل‌ها، الگوهای کندلی، اندیکاتورها و دیگر ابزارهای تحلیلی نشات می‌گیرد.

روش محاسبه پتانسیل بازگشتی

PRZ را می‌توان با استفاده از ابزارهای مختلفی مانند سطوح فیبوناچی، الگوهای هارمونیک و اندیکاتورها محاسبه کرد. یکی از روش‌های رایج برای محاسبه PRZ استفاده از سطوح فیبوناچی است. برای این کار، ابتدا باید روند صعودی یا نزولی نمودار قیمت را شناسایی کنیم. سپس، با استفاده از سطوح فیبوناچی، سطوح حمایت و مقاومت را در نمودار ترسیم می‌کنیم. ناحیه‌ای که در آن سطوح حمایت و مقاومت همگرا می‌شوند، PRZ محسوب می‌شود.

سطوح فیبوناچی مورد استفاده در محاسبه پتانسیل بازگشتی

در محاسبه پتانسیل بازگشتی، از سطوح فیبوناچی 0.382، 0.618، 1.272 و 1.618 استفاده می‌شود. این سطوح بر اساس نسبت‌های فیبوناچی محاسبه می‌شوند.

بهتر است بدانید سه ابزار اصلی فیبوناچی شامل؛ 1- فیبوناچی اصلاحی (بازگشتی)، 2- فیبوناچی افزایشی (اکستنشن) و 3- فیبوناچی گسترشی (پروجکشن) برای پیدا کردن مناطق PRZ کاربرد دارند.

مثال نحوه تعیین نقاط مهم PRZ بر اساس الگوهای هارمونیک

الگوهای هارمونیک، یکسری الگو قیمتی هستند که بر اساس نسبت‌های فیبوناچی شکل می‌گیرند و دسته‌بندی‌های مختلفی دارند. برای مثال در تصویر زیر یک الگو هارمونیک را مشاهده می‌کنیم که با رسیدن قیمت به سطوح مورد نظر و حتی شکست سطح با یک کندل نزولی قوی، موقعیت برای باز کردن معامله فروش ایجاد شده است.

کاربرد پتانسیل بازگشتی در تحلیل تکنیکال

همان‌طور که بیان شد از نواحی PRZ برای شناسایی نقاط ورود و خروج به بازار استفاده می‌شود. به عنوان مثال، اگر قیمت در حال حرکت در یک روند صعودی باشد و به ناحیه PRZ نزدیک شود، می‌توان احتمال بازگشت روند به سمت پایین را بیشتر دانست. در این حالت، می‌توان از PRZ به عنوان نقطه ورود به یک معامله فروش استفاده کرد.

به بیان ساده تر، در روند صعودی، پتانسیل بازگشتی می‌تواند برای شناسایی نقاط ورود به معاملات فروش استفاده شود. در روند نزولی، پتانسیل بازگشتی می‌تواند برای شناسایی نقاط ورود به معاملات خرید استفاده شود.

عوامل مؤثر بر دقت پتانسیل بازگشتی

دقت پتانسیل بازگشتی تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد، از جمله:

ساختار بازار: پتانسیل بازگشتی در بازارهای با نقدینگی بالا، دقیق‌تر از بازارهای با نقدینگی پایین است.

روند کلی بازار: پتانسیل بازگشتی در بازارهای روند دار، دقیق‌تر از بازارهای بدون روند است.

مدت زمان روند: هرچه مدت زمان روند طولانی‌تر باشد، احتمال بازگشت روند در ناحیه PRZ بیشتر است؛ زیرا قیمت رشد یا ریزش زیادی را تجربه کرده است و روند نیاز به استراحت دارد.

تعداد سطوح فیبوناچی همگرا شده: هر چه تعداد سطوح همگرا شده بیشتر باشد، دقت پتانسیل بازگشتی بیشتر می‌شود.

برای مثال در تصویر زیر در محدوده‌هایی که سطوح فیبوناچی زیادی قرار دارند، احتمال بازگشت قیمت از این نواحی بیشتر خواهد بود.

مدت زمان همگرایی سطوح فیبوناچی: هر چه مدت زمان همگرایی سطوح فیبوناچی بیشتر باشد، دقت پتانسیل بازگشتی بیشتر می‌شود.

تائید از ابزارهای دیگر: برای افزایش دقت پتانسیل بازگشتی، می‌توان از ابزارهای دیگر تحلیل تکنیکال نیز استفاده کرد.

مزایای استفاده از پتانسیل بازگشتی

PRZ یک ابزار قدرتمند برای شناسایی نقاط احتمالی بازگشت روند است. استفاده از این ابزار می‌تواند به معامله‌گران در افزایش دقت پیش‌بینی‌هایشان کمک کند.

سادگی استفاده: پتانسیل بازگشتی یک ابزار نسبتاً ساده برای استفاده است و نیاز به دانش زیادی ندارد.

کارایی: پتانسیل بازگشتی می‌تواند برای شناسایی نقاط احتمالی بازگشت قیمت در روندهای صعودی و نزولی استفاده شود.

قابلیت انعطاف‌پذیری: پتانسیل بازگشتی را می‌توان همراه با ابزارهای دیگر تحلیل تکنیکال برای افزایش دقت آن استفاده کرد.

معایب استفاده از پتانسیل بازگشتی

PRZ یک ابزار کامل نیست و نمی‌توان به طور قطعی از آن برای پیش‌بینی بازگشت روند استفاده کرد. استفاده از این ابزار به همراه سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال می‌تواند دقت پیش‌بینی‌ها را افزایش دهد.

نکات تکمیلی برای شناسایی نقاط پتانسیل بازگشتی

الگوهای کندلی و الگوهای عمومی قیمت یکی از ابزارهای قدرتمند تحلیل تکنیکال هستند که می‌توانند برای شناسایی نقاط پتانسیل بازگشتی استفاده شوند. این الگوها می‌توانند نشان دهند که قیمت در حال تغییر روند است یا خیر.

برای مثال فرض کنید قیمت به یک حمایت رسیده است اما در منطقه حمایتی الگوهای کندلی ریزشی شکل گرفته است. در این حالت باید تا زمان تائید گرفتن از کندل‌ها از ورود به معامله خرید اجتناب کرد و حال اگر یک الگوی عمومی قیمت مانند دو قلو کف یا سروشانه کف شکل بگیرد هر چه بیشتر می‌توان احتمال از بازگشت قیمت از منطقه حمایتی را تائید کرد.

2- واگرایی‌ها از تضاد رفتاری بین حرکت نمودار قیمتی و اندیکاتورها به وجود می‌آیند. واگرایی‌ها می‌توانند نشان دهند که قیمت در حال تغییر روند است یا خیر.

به عنوان مثال، اگر قیمت در حال صعود است اما اندیکاتور MACD در حال نزولی شدن است، این یک واگرایی نزولی است که می‌تواند نشان دهنده تغییر روند صعودی به نزولی باشد.

3- اعتبار ناحیه PRZ: هر چقدر الگوهای تشکیل‌شده برای تشخیص PRZ در زمان طولانی‌تری اتفاق بیفتد، ناحیه PRZ از اعتبار بیشتری برخوردار است. معمولاً برای بررسی آن از فاصله زمانی ۱ ساعته تا ماهیانه است

منبع: Potential Reversal Zone with Harmonic Pattern Definition of Potential Reversal Zone (PRZ)